Yunus'tan Luther'e Çağrı

Mar­tin Lut­herin ya­şadığı 16. yüzyıl Av­ru­pası ile 13. ve 14. yüzyıl Ana­do­lu­su arasındaki ben­zer­lik­ler yadsınamaz. Bu dönemde Bey­lik­ler arasındaki si­ya­sal çatışmalara, Hıris­ti­yan ve Müslümanların kendi aralarındaki mezhep kavgalarına sahne olan Anadoluda Yunus Emrenin şiirleri ağızdan ağza dolaşıyor, hoşgörü ve esenlik çağrısı yapılıyordu. Yüz yılı aşkın bir süre son­ra, Ana­do­lunun ya­şadığı bu si­ya­sal erk ve din sa­vaş­larını Av­ru­pa da ya­şa­ma­ya baş­ladı. Böyle bir or­tam­da, in­san­ları bir­li­ğe, barışa, din­sel hoşgörüye çağıran Yu­nus Em­renin ev­ren­sel sesi, el­bet­te Ana­do­lunun dışına da ta­şa­cak, ara­dan uzun yıllar geç­se de et­ki­si­ni hissettirecekti. Os­manlı zin­danında ya­tan bir İtal­yan tacirin anıları sayesinde Mar­tin Lut­her Yu­nus Em­renin şiirleri ve düşünceleriyle tanıştı. Böylece, hümaniz­manın ku­ru­cu­ları; Fran­sada Se­bas­ti­an Franck, Hol­lan­dada Deside­ri­us Eras­mus, Mar­tin Lut­her aracılığıyla on­dan et­ki­lendiler. Av­ru­pada­, Re­form ve Hüma­nizm gi­bi iki büyük akımın, inanç ve düşünce özgürlükle­ri akımlarının doğuşunda bir Türk ozanının payı ol­ması şaşırtıcı olmaz. Erdoğan Alkan, Fransız araştırmacı Pierre Seg­hersin Yunus Emre üzerine yayımladığı ki­tabında ortaya attığı bir sorudan yola çıkarak kaleme aldığı bu romanında, hümanistleri zincirlerinden kurtaran düşünceleri ve bu düşünce tohumlarının bir Anadolu ozanı tarafından atılışını anlatıyor.