Yitik; Sor, Zer, Hezan, Birdar, Reş, Şin, Al Kaboz, Ay ve Dağ'ın Hikayesi

Bu efsane anavatanları Mezopotamya olan Ezidileri anlatmaktadır. Bu etnik-dinsel topluluk diğer bütün azınlıklar gibi asimilasyon, ayrımcılık, katliam ve sürgünlere uğradı. Göç ettiler. Nüfusları Osmanlı topraklarında 1912'de yapılan sayımda yaklaşık 37.000'di. 1923'teki sayımda 18.000'e düştüler. Bugün Ezidi nüfusunun, bütün dünyada 500.000 ile 750.000 arasında olduğu tahmin ediliyor. İnanışa göre Tawusi Melek, Tanrı insanı yarattıktan sonra, insanın önünde eğilmedi. Bu hareketi Tanrı Azda (Ezda, Yezdan) tarafından kibirlik olarak değerlendirilip huzurdan kovuldu. Ancak yine inanışa göre O'nun bu hareketi Tanrı'ya olan aşkının göstermesiydi. O, biricik sevgilisinin önünden gayri hiç kimsenin önünde eğilmek istememişti. Tawusi Melek daha sonra affedildi. Ezidilikte Tanrı dünyanın sadece yaratıcısıdır, ancak dünya işleriyle meşgul değildir. Tanrısal iradenin vücut bulması için Tawusi Melek aracı rolü üstlenmiştir. Tawusi Melek bir tavus kuşu ile simgelenir. Bu efsane onları anlatır. Ama bu efsanenin parçaları bütün coğrafyadan toplanmıştır. Aşkla, inançla, dille... Aşkına, inancına, diline sahip çıkanlara selam olsun... Çünkü bu efsane bir parça da onlara aittir...