Vietnam Günlüğü; ABDnin Vietnamda İşlediği Savaş Suçlarına Karşı Russell Mahkemesi

ABDnin Vietnamda işlediği savaş suçlarını araştırmak amacıyla filozof Bertrand Russellın girişimiyle oluşturulan Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesinin bir üyesiydi. Russell Mahkemesi olarak da bilinen Mahkemenin bir tahkikat komisyonuyla Vietnamda yaklaşık bir ay incelemelerde bulunan Aybarın tuttuğu günlük ilk defa yayımlanıyor. Russellın, Mahkemenin programının hazırlandığı ilk bir araya gelişte yaptığı konuşmayı ve Jean-Paul Sartreın Stockholm toplantısı sonrasında açıkladığı hükmü de içeren Vietnam Günlüğü, sadece bir süper gücün acımasızca yürüttüğü savaşı tüm boyutlarıyla ortaya koymuyor, Aybarın sosyalizm anlayışından parçalar da sunuyor. Hukukçu, akademisyen, gazeteci, siyasetçi kimlikleriyle bir döneme damgasını vuran isimlerden olan Mehmet Ali Aybar başka türlü bir sosyalistti: Kullandığı güler yüzlü sosyalizm, Türkiyeye özgü sosyalizm, özgürlükçü sosyalizm kavramlarıyla; sadece sistem içinde değil sosyalizm uygulamaları, teorileri içinde de gördüğü çarpıklıkları ifade etmekten hiç çekinmemesiyle; ülkedeki Kürt sorununa değinen belki de ilk siyasetçi olmasıyla; yatay örgütlenme modelini savunmasıyla ABDnin Vietnamdaki savaş suçlarını yargılamak için kurulan Uluslararası Russell Mahkemesinde üyelik yapacak uluslararası saygınlığı, entelektüel donanımı, kültürü, bilgisi olan Aybar, ömrünün sonuna kadar sosyalizm mücadelesinden vazgeçmedi. 15 milletvekiliyle Meclise girmiş Türkiye İşçi Partisinin genel başkanı Aybarın her koşulda altını çizdiği bir gerçek vardı: Sosyalizm insanlar içindir; insanlar sosyalizm için değil...