Üniversitelerde Türk Dili ve Kompozisyon

Bu kitap, Yüksek öğrenimdeki Türk Dili derslerinin, lisedeki bilgilerin tekrarı olmaktan çıkarılarak, daha çok dil kültürü, felsefesi ve kompozisyon uygulamalarına yönelik olarak işlenmesi amacıyla hazırlanmış-tır. Türk Dili dersi üniversitelerin birbirinden çok farklı program ve bölümlerinde okutulmaktadır. Bu da özellikle dilbilgisi konularında ayrıntıya girilmesini çok zorlaştırmakta, âdeta gereksiz kılmaktadır. Bu kitap hazırlanırken, genel çerçevede YÖKün Türk Dili Çerçeve Programına bağlı kalınmıştır. Ancak ko-nular seçilirken bazı düzenlemelere de gidilmiştir. Çerçeve Programında bulunan ve pek çok kitapta ayrıntılarla yer alan bazı konular, Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinin konuları olarak görülmüş ve kitaba alınmamıştır. Türkçenin sesleri, seslerin sınıflandırılması, ses olayları, ses kuralları, hece çeşitleri, yapım ekleri, çekim ekleri, kelime türleri, yapı bakımından kelimeler gibi konular bir iktisatçıyı, bir mühendisi, bir hukukçuyu, bankacı veya turizmciyi pek ilgilendirmemektedir. Bunların yerine kitapta, dille ortaya konulmuş çeşitli türler hakkında ayırıcı ve doyurucu bilgiler verilmiş ve zengin örneklerle okuma, anlama, düşünme, algılama, yazma ve konuşma becerisi kazandırılmaya çalı-şılmıştır. Kitabın içeriği YÖK tarafından 16şar hafta olarak belirlenen Güz-Bahar dönemleri, ara sınavlar sebebiyle bir hafta ders yapılamadığından kitapta 15er hafta olarak düşünülmüştür. Her haftanın konusu veya konuları örneklerle anlatılmış ve OKUMA METİNLERİyle konu pekiştirilmiştir. Bu metinlerde bugün kullanılmayan bazı kelimeler değiştirilmiş, ama yazarların üslubuna dokunulmamıştır. Alıntı metinlerin yazımlarına da bugünkü yazım anlayışı ile karşılaştırma yapılabilmesi düşüncesiyle- müdahale edilmemiştir. Ayrıca konunun daha iyi kavranması için, öğrenmedeki psikolojik etkileri her zaman kabul edilen tablo, resim, harita gibi görsel malzemelere yer verilmiştir. Her haftanın ikinci dersinin son 15 dakikasında öğrencinin dikkatini ve öğrendiklerini ölçmek için, her konu-nun sonunda yer alan sorularla sözlü veya yazılı küçük bir sınav yapılması planlanmıştır. Kitabın sonunda öğrenci ve öğretim elemanlarının her an kolaylıkla başvurabilmelerini sağlamak amacıyla bir ek bölüm oluşturulmuştur. Bu bölümde öğrencilere verilebilecek dönem ödevlerinin planları, proje olarak verilebilecek şiir, hikâye ve romanların listeleri, yazım kuralları ve noktalama işaretlerinin esasları ile kitapta yer alan bazı değerlendirme sorularının cevapları bulunmaktadır. Kitabın planı Bugüne kadar hazırlanan kitaplarda genellikle Güz dönemi Türk Dili, Bahar dönemi ise kompozisyon konula-rına ayrılırdı. Kitapta bu konuların düzenlemesi, bir hafta Türk dili, bir hafta kompozisyon dersleri şeklinde yapılmıştır. Bununla, teorik konuların arka arkaya işlenmesinin öğrenci üzerinde yaratacağı bıkkınlık duygusu ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Bir hafta Türk dili, bir hafta kompozisyon olarak işlenecek dersler, öğrencinin ilgisini daha canlı tutacaktır. Buna karşın yine yerleşik anlayışı sürdürmek isteyenler, güz döneminde kitaptaki Türk dili konularını, bahar döneminde ise kompozisyon konularını takip edebilirler. Kitabın yapısı bu uygulamaya da açıktır.