Uluslararası Ticaret ve Finans

Uluslararası ticaret ve finans konularını içeren uluslararası iktisat, ülkeler arasında var olan mal ve sermaye akımlarının nedenlerini ve sonuçlarını inceleyen bir iktisat disiplinidir. Bu disiplinin temelleri, mikroekonominin ve makroekonominin kullanmış olduğu araçların kullanılmasıyla inşa edilmiştir. Bu alanda iki ana kısım bulunmaktadır. Bunların ilkini, uluslararası ticaretin teorik temellerini ve uygulamada ortaya çıkan sonuçlarını içeren “uluslararası ticaret” alanı oluşturmaktadır. Dış ticaretin temel tarihsel ve teorik gelişiminin hikâyesinden başlayan bu alan klasik ve modern dış ticaret teorilerini ele almaktadır. Arz ve talep yönlü dış ticaretin sebep ve sonuçları bu merkezde incelenmektedir. Bu bağlamın önemli bir uzantısı, dış ticaret politikalarının amaç ve araçlarının ele alınması, bu çerçevede serbest dış ticaret ve korumacı dış ticaret politikalarına ilişkin argümanların analiz edilmesidir. Ayrıca uygulanan dıs ticaret politikalarının doğurduğu önemli etkiler bağlamında dış ticaretin büyüme ve kalkınma üzerindeki etkilerinin incelenmesi de söz konusudur. Bu uzantıya ek olarak küreselleşme, bölgeselleşme ve Avrupa Birliği'ne ilişkin tarihsel ve teorik tartışma alanlarının mercek altına yatırılması önem arz etmektedir. Teorik ticaret temellerine ilave olarak Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) basta olmak üzere Dünya Ticaret Örgütü'ne kadar uzanan kurumsal yapının önemi büyüktür. Dış ticaret politikaları gibi, serbest ticaretten sapmalar olarak değerlendirilen bölgesel işbirliği uygulamalarının da bu düzleme dâhil olması gerektiği söylenebilir. Uluslararası iktisat biliminin incelediği ikinci kısmı, “uluslararası finans” alanı teşkil etmektedir. Döviz kurlarının belirlenmesi ve yerli para ile yabancı paralar arasındaki bağlantıların sebep ve sonuçlarının ele alınması uluslararası finansal ilişkilerin merkezini oluşturmaktadır. Döviz kurlarından döviz piyasalarına, döviz piyasalarından ise döviz kuru sistemlerinin hangi temellerde birbirinden ayrıştığına kadar uzanan geniş bir yelpazede uluslararası finansın temelleri inşa edilmektedir. Kuramsal arka planın inşa edilmesini takiben, dış ticaret teorisinde olduğu gibi politik ve kurumsal uzantılar gündeme gelmektedir. Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ve uluslararası para ve sermaye piyasalarından teşekkül eden kurumlar üzerinde inşa edilen bu yapı, uluslararası parasal sistem ve uluslararası ödemeler sisteminin sağlıklı isleyişi açısından fevkalade önemli fonksiyonlar icra eder. Uluslararası ekonomik işlevi olan tüm kurumlar, haddi zatında uluslararası finansla ilgili tartışmaların başrol oyuncularıdır. Bu kitap da yukarıda kısaca çerçevesi çizilen iki ana akımın, üniversite ön lisans ve lisans öğrencilerine yönelik olarak farklı bir formatta dizayn edilmesi suretiyle ortaya çıkmıştır. Yine yukarıda çizilen genel çerçeveyle uyumlu olacak şekilde uluslararası ticaret ve uluslararası finans konularından müteşekkil 12 bölüm, elinizdeki kitabın omurgasını oluşturmaktadır.