Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş Cilt: 2

ULUSALÜSTÜ İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN GENEL TEORİSİNE GİRİŞ CİLT 2 Prof. Dr. Mehmet Semih GEMALMAZ İÇİNDEKİLER ULUSALÜSTÜ İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN GENEL TEORİSİNE GİRİŞ İKİNCİ BAŞLIK İNSAN HAKLARININ BÖLGESEL DÜZLEMDE KURUMSALLAŞTIRILMASI BÖLÜM 1: AVRUPA KONSEYİ 3 I - BÖLGESEL DÜZLEMDE KURUMSALLAŞMA: ÇATIŞAN TEZLERDEN ULAŞILAN SONUCA 3 II - AVRUPA İNSAN HAKLARI HUKUKU 8 A- Avrupa Konseyi (1949) 8 B-) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Protokolleri 12 1-) "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi" (1950) 12 a-) AİHS'nin Kabul Edilmesi ve Taraf Devlet Sayısındaki Artış 12 b-) AİHS'nin Orijinal Düzenlemesinde Haklar ve Kayıtlama Rejimi 15 i-) AİHS'nde haklar 15 ii-) AİHS'nde hakların sınırlandırılması 21 iii-) AİHS'nde sapma rejimi önlemleri 23 c-) AİHS'nin Öngördüğü Denetim Sistemi 25 d-) Protokol No.11 ile Değişik AİHS (yürürlük: 1998) 32 i-) P-11 ile gerçekleştirilen başlıca yenilikler 32 ii-) AİHM Usul Kuralları 33 e-) Protokol No.14 ile Değişik AİHS (yürürlük: 2010) 35 i-) P-14'ün artalanı: AİHM iş yükündeki artış 35 ii-) P-14'ün yürürlüğe girmesi 37 iii-) P-14 ile gerçekleştirilen değişiklikler 38 aa) AİHM'nin yapısında gerçekleştirilen değişiklikler 38 bb) AİHS'nin denetim sisteminde gerçekleştirilen değişiklikler 41 cc) AİHM hükümlerinin icrası bağlamındaki değişiklikler 49 dd) "Hükümlerin icrasının ve dostane çözüm şartlarının denetimi hakkında AK/BK Kuralları" (2006) 54 ee) P-14 ile değişik AİHS'ne "Avrupa Birliği"nin katılımı meselesi 59 f-) Şikâyet Başvuruları 61 i-) Bireysel şikâyet başvuruları 61 ii-) Devletler arası şikâyet başvuruları 66 iii-) "Geçici önlem" kurumunun işlevselleşmesinde gelişme 72 aa) Usul Kurallarında geçici önlem normu ve evrimi 72 bb) Geçici önlem uygulaması 73 cc) AİHK ve AİHM'nin geçici önlem uygulaması ve vakaların sınıflanması 75 dd) AİHM geçici önlem kararları bağlayıcıdır 79 iv-) AİHM hükümlerinin icrası ve AK Bakanlar Komitesinin denetimi 82 aa) AİHM hükmü sonrasında belli davaların ulusal düzeyde yeniden incelenmesi ya da görülmesine dair AK/BK Kararı (2000) 83 bb) AİHS (md.46/2) hükmünün uygulanması AK/BK Kuralları (2001) 84 cc) Sistemik bir sorunu belirleyen hükümlere dair AK/BK Kararı (2004) 87 v-) AİHM'nin Türkiye vakalarında verdiği hükümlerin icrası 87 vi-) AİHM önünde Türkiye: istatistiki bilgi 93 g-) "AİHM'nde Görülen Davalara Katılan Kişilere İlişkin Avrupa Anlaşması" (1996) 98 2-) AİHS'nin Protokolleri 102 a-) AİHS Sisteminde Yeni Haklar Tanıyan Protokoller 102 i-) P-1 (1952) 102 aa) P-1'in kabul edilmesi ve Türkiye'nin çekinceyle onaylaması 102 bb) P-1'de mülkiyet hakkı 105 ii-) P-4 (1963) 109 aa) P-4'ün kabul edilmesi ve kapsamı 109 bb) Türkiye'nin P-4'ü onaylama kanunu çıkartıp, onay belgesini depo etmemesi 110 iii-) P-7 (1984) 113 aa) P-7'nin kabul edilmesi ve kapsamı 113 bb) Türkiye'nin P-7'yi onaylamamakta direnmesi 114 iv-) P-12 (2000) 115 aa) P-12'nin kabul edilmesi ve Taraf Devletler 115 bb) P-12'nin kapsamı ve karşılaştırmalı değerlendirme 116 b-) Ölüm Cezasının Kaldırılmasına İlişkin Protokoller ve Türk Hukukundaki Gelişmeler 120 i-) Avrupa Konseyi Üyesi Devletler iç hukukunda ölüm cezasının kaldırılması 120 ii-) Ölüm cezasının barış zamanı bakımından kaldırılmasına ilişkin P-6 (1983) 126 aa) P-6'nın kabulü ve yürürlüğe girmesi 126 bb) P-6'nın kapsamı ve MSHS P-2 ile karşılaştırma 127 iii-) Ölüm cezasının tümüyle ve her koşulda kaldırılmasına ilişkin P-13 (2002) 129 aa) P-13'ün kabulü ve yürürlüğe girmesi 129 bb) P-13'ün kapsamı ve değerlendirilmesi 130 iv-) Uluslararası terörizm karşısında Avrupa Konseyi'nin ölüm cezası karşıtı siyasası 132 aa) İltica hakkı ve "Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi" bağlamında "ölüm cezası" meselesi 132 bb) Terörizm olgusu ve "Terörizmin Önlenmesine Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi" bağlamında "ölüm cezası" meselesi 136 cc) AKPM'nin 26/06/2007 tarih ve 1560 (2007) sayılı Kararı 138 v-) Türk Hukuk Düzeninde ölüm cezasını kaldıran mevzuat değişiklikleri 139 aa) AİHS/P-6 bağlamında Türkiye'deki gelişmeler 139 bb) AİHS/P-13 bağlamında Türkiye'deki gelişmeler 143 c-) AİHS'nin usule ilişkin düzenleme öngören Protokolleri 151 i-) Protokol No.2 (1963): Mahkemenin tavsiye görüşü verme yetkisi ve 2004 yılındaki ilk uygulama 151 aa) P-2'nin kapsamı ve usulün işlevsiz kalması 151 bb) AİHM'nin tavsiye görüşü vermesi usulünün işletilmesi ve hukuki-siyasi sonuçları 153 ii-) P-3 (1963) 156 iii-) P-5 (1966) 157 iv-) P-8 (1985) 159 v-) P-9 (1990) 159 vi-) P-10 (1992) 160 vii-) P-11 (1994) 161 d-) AİHS'nin son iki Protokolü: P-15 ve P-16 hazırlıkları 161 i-) Taslak P-15 (2012) 162 ii-) Taslak P-16 (2012) 165 C- Avrupa Konseyi Tarafından Üretilen Diğer İnsan Hakları Belgeleri 169 1-) Sosyal Haklara İlişkin Sözleşmeler 169 a-) "Avrupa Sosyal Şartı" (1961) 169 i-) ASŞ'nın kabulü, yürürlüğe girmesi ve Taraf Devletler 169 ii-) Türkiye'nin ASŞ ile bağıtlanması ve kapsamı 170 iii-) ASŞ'nın kapsamı 171 iv-) Türk AYM'nin kararlarında Avrupa Sosyal Şartı 173 b-) Avrupa Sosyal Şartının Protokolleri 174 i-) "Avrupa Sosyal Şartına Ek Protokol" (1988) 174 ii-) "Avrupa Sosyal Şartında Değişiklik Öngören Protokol" (1991) 176 iii-) "Avrupa Sosyal Şartı'nın Toplu Şikayet Sistemi Öngören Ek Protokolü" (1995) 177 c-) "(Gözden Geçirilmiş) Avrupa Sosyal Şartı" (1996) 181 i-) "(GG)ASŞ"nın kabulü ve yürürlüğe girmesi 181 ii-) "(GG)ASŞ"nın kapsamı 182 d-) Haklar listesi bakımından karşılaştırma: "ASŞ", "ASŞ/P-1988" ve "(GG)ASŞ/1996" 184 e-) "ASŞ" ve "(GG)ASŞ/1996" metinlerinde Türkiye'nin bağıtlandığı Maddeler 190 f-) Sosyal güvenlikle ilgili spesifik sözleşmeler 192 i-) "Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu" ve ilgili belgeler 192 aa) "Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu" (1964) 192 bb) "Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu Protokolü" (1964) ve Türkiye'nin onaylamadığı Protokolün Resmi Gazetede yayımlanan Türkçe resmi çevirisi 194 cc) "(Gözden Geçirilmiş) Avrupa Sosyal Güvenlik Kodu" (1990) 196 ii-) "Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi" ve ilgili belgeler 196 aa) "Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi" (1972) 196 bb) "Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Ek Anlaşma" (1972) 197 cc) "Avrupa Sosyal Gü