Türkiye - Türk Cumhuriyetleri İlişkileri

Sovyetlerin yıkılmasıyla bağımsızlıklarına kavuşan Türk kökenli Cumhuriyetler, Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye'nin gündemine iki temel sloganla giriş yaptı: "Adriyatik'ten Çin Seddi'ne Kadar Türk Dünyası" ve bu Cumhuriyetlere yol gösterme amacıyla "Türkiye Modeli". Önerisi gibi görüşlere şahit olduk. Başlangıçta özellikle Kızıl Elmacılar veya "Turan İmparatorluğu"na inanan gruplar için birçok "hayalin/projenin" inkişafı umudunu doğurdu ve Doğu Bloğunun yıkılması, hiç kuşkusuz Türk dünyası jeopolitiğini iki asır sonra tüm dünyanın gündemine bir kez daha getirdi. Bağımsızlıklarının 20. yıldönümünde Orta Asya ülkeleri her ne kadar içinde bulunduğumuz dönemde Ortadoğu-Afrika bazlı gelişmelerin gölgesinde kalsa da, orta ve uzun vadede dünya gündemindeki öncelikli yerini koruyacağı öngörüsünde bulunabiliriz. Bu kapsamda Brzezinski'nin Büyük Satranç Tahtası'nın temel konusunu teşkil eden Avrasya odaklı küresel güç mücadelesinde merkezi ve belirleyici bir konuma sahip olan bölge, son yıllarda özellikle Kırgızistan - Özbekistan arasındaki sorunlar ve köktendinci çalışmalar bölgeyi olumsuz etkileyeceği öngörüsünde bulunabiliriz. 21. Yüzyılda beklenilen yeni Büyük Oyun'da, bölge-bölge dışı aktörlerin yeni ittifak-işbirliği arayışları ve bu sürece Orta Asya-Kafkasya devletlerinin gönüllü ya da zoraki bir şekilde dâhil edilme girişimleri, ne yazık ki Avrasya coğrafyasındaki istikrarsızlık ve kriz ortamlarını daha da derinleştirme eğilimi göstermektedir. Bu noktada olumlu ya da olumsuz bölgenin iki büyük gücü olan Rusya ve Çin'in önemli roller üstleneceği muhakkaktır.