Tarihi Değiştiren Keşifler

Bugünkü modern dünyamız kültürel, siyasi ve ekonomik bir küreselleşme gerçeği ile karşı karşıya. Ve tüm bu sürecin temelinde, Keşifler Çağı (Age of Exploration) dediğimiz zaman dilimi ve bunun arkasında da İstanbulun fethi yatıyor. 15. ve 16. Yüzyıllarda iki ulus, İspanyollar ve Portekizliler, Osmanlıların 1453te İstanbulu alarak Doğuya giden ticarete yollarını ele geçirmesinin ardından can havli ile kendilerini okyanuslara attılar. Amaçları, ticaret yapmak için Müslümanlara bağımlı kalmadan, alternatif yollar bularak, Osmanlıları devre dışı bırakmaktı. Bunu yaptılar da. Kolombun Hindistan niyetine Amerika kıtasına ulaşmasıyla işin rengi değişti. Karşılarına büyük bir zenginlik barındıran devasa bir kıta çıkmıştı. İspanya ve Portekiz arasındaki alternatif rota arayışları, önce toprak kazanım savaşına, ardından sömürgeciliğe ve nihayet diğer büyük güçlerin de devreye girmesiyle, topyekun bir dünya paylaşım mücadelesine dönüştü. Emperyalizm olarak isimlendirdiğimiz; acı, kan ve gözyaşıyla yoğrulu bu süreç, zincirleme olarak önce dünya savaşlarına, peşinden Soğuk Savaşa ve en sonunda küreselleşme dediğimiz gerçeğe yol açtı. Özetle, yaşadığımız bugünkü dünya düzeni şekillendi. Ancak bu madalyonun sadece bir yüzüydü. Karanlık yüzü... Keşiflerle başlayan sürecin arkasında sadece açgözlü emperyalistler değil, ama ayrıca gözü pek, kararlı, inatçı, keşfe ve bilgiye susamış denizciler, siyasetçiler ve bilim insanları da vardı. İlk grubu oluşturanlar nasıl bugün o çok eleştirdiğimiz Batının failleri olduysa, ikinci gruba girenler de hayranlık duyduğumuz yüzünün temellerini attı. Ama birinciler ve ikinciler, kaderin cilvesi olsa gerek, hep birlikte hareket etti. Bu kitabın amaçlarından biri yaşadığımız dünyayı coğrafi ve siyasi açıdan daha iyi kavramanıza yardımcı olmaksa, bir diğeri de, Batı dediğimiz ve hayatımızın tam ortasına yerleşmiş olan o güçlü siyasi yapıya dair, sağlıklı ve dengeli bir bakış açısı inşa etmek. Osmanlı nasıl ve neden keşifler yarışında geride kaldı? Kolomb aslında neyin peşindeydi? Osmanlı Amerikayla neden ilgilenmedi? Amerikayı gerçekten de Çinli bir Müslüman mı keşfetti? Osmanlı farkında olmadan dünyayı nasıl değiştirdi? Batı tuz biber aşkına dünyayı nasıl keşfetti? Keşifler, sömürgeciliğe nasıl dönüştü? Portekizlilerin denizden Hindistana ulaşmasını hangi Müslüman kaptan sağladı? Avrupalılar sömürgeciliği nasıl kurallara bağladılar? Hangi Osmanlı paşası Afrikada keşiflere katıldı? Efsane Büyük Güney Kıtası gerçekten var mıydı? Hangi ülke bir avuç askerle iki koca medeniyeti yerle bir etti? Batı, Afrikayı nasıl yağmaladı? Piri Reisin haritasındaki büyük sır neydi? Evliya Çelebiyle dünyayı keşfetmek ister misiniz? Magellanın dünyanın etrafını dolaşan ilk insan olduğuna emin misiniz? Ortadoğu haritasını çizen kadın kâşif kimdi? Kâşif denince aklınıza sadece erkekler mi geliyor? Fena halde yanılıyorsunuz! Ay yüzeyinde hangi Türk cumhurbaşkanının mesajı duruyor? Amerikalılar Aya gitmedi diyenler yoksa haklı mı? Aya ayak basan ikinci insanın hikayesini bizzat kendisinden dinlemek ister misiniz? Keşifler hayatımızı nasıl şekillendirdi? Ve daha nice ilginç konuyu Ali Çimenin kaleminden keşfetmeye hazır mısınız?