Stokastik Kuyruk Sistemleri

İlk kez Danimarkalı mühendis ve matematikçi A.K. Erlang'ın 1917 yılında yaptığı çalışma ile başlayan kuyruk teorisinin sonuç ve metotları, iletişim, bilgisayar sistemleri, üretim hattı, bankacılık ve sağlık hizmetlerinin yanı sıra askeri alanlarda da kullanılmaktadır. Askeri birlik ve mühimmatın karargâh yerlerine intikali, toplanması ve depolanması halinde oluşan kuyruk, uçak ve helikopterlerin pistlerde veya inmek için havada beklemesi hallerinde oluşan kuyruklar, bozulan makinelerin tamir atölyelerinde oluşturduğu kuyruk gibi birçok örnek verilebilir. Son yıllarda stokastik süreçler teorisinde meydana gelen hızlı gelişmeler stokastik kuyruk sistemlerine de yansımıştır. Üretim hattı, bilişim, haberleşme vb. alanlarda meydana gelen gelişmeler, kuyruk teorisinde yeni modellerin geliştirilmesine neden olmuştur. Bunun bir sonucu olarak kuyruk teorisi ve uygulamalarının kullanıldığı bilimsel çalışmalar, projeler, makaleler ve tezler her geçen gün artmaktadır. Fakat gerek lisans seviyesinde gerekse lisansüstü seviyesindeki öğrenciler ve araştırmacılar için kuyruk teorisi ve uygulamaları üzerine çeşitli sayıda yabancı dilde kitaplar bulunmasına rağmen maalesef Türkçe kitap sayısı yok denecek kadar azdır. Bu kitabın yazımı aşamasında en büyük motivasyon kaynaklarından biri bu eksikliğin ortadan kaldırılması çabasıdır. Bu kitabın kaleme alınmasında bizi cesaretlendiren şey ise stokastik süreçler konusunda gerekli altyapıya sahip olan veya olmayan lisans ve lisansüstü öğrencilere çeşitli düzeylerde kuyruk teorisini öğretme deneyimimizin olmadır. Bu kitap, kuyruk süreçleri temelinde Markov süreci kavramlarını ve tekniklerini geliştirirken birçok farklı alanda ortaya çıkabilecek sistemlerin modellenmesi ve analizi için gerekli olan teoriyi ve uygulamasını vermeyi hedeflemiştir. Hem ders kitabı hem de bir araştırma kitabı olarak kaleme alınan kitap; “Kuyruk Teorisi”, “Bekleme Hattı Teorisi”, “Bekleme Hattı ve Simülasyon”, “Stokastik Servis Sistemleri Teorisi”, “Stokastik Süreçler”, “Markov Zincirleri” ve “Yöneylem Araştırması” gibi isimlerle İstatistik, Endüstri Mühendisliği ve Elektrik Elektronik Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği ve Yazılım Mühendisliği, İşletme, Matematik, Ekonomi ve Ekonometri bölümlerinde lisans, yüksek lisans ve doktora derslerinde kaynak kitap olarak kullanılabilir.