Şiî-İmâmî Tefsir Mukaddimeleri (Kummi ve Tibyan Tefsirleri Örneği)

Elinizdeki çalışmada İmâmiyye/İsnâaşeriyye/Ca'feriyye mezhebinin tefsir literatüründe önemli bir yere sahip olan Ali b. İbrahim el-Kummi'ye (307/919'da hayatta) nispetiyle şöhret bulmuş Tefsirü'l-Kummî'nin başındaki mukaddime ile Şeyhuttâife Ebû Ca'fer et-Tüsi'nin (ö.460/1067) et-Tibyan fi Tefsiri'l-Kur'an isimli eserinde yer alan mukaddime ele alınmıştır. İçerdikleri bilginin tamamını okuyucuya sunmak adına iki mukaddime Arapçadan Türkçeye çevrilmiştir. Mukaddimelerde işlenen ortak konular mukayese edilmiştir. Bu durum, çalışmanın karşılaştırma yönünü oluşturmaktadır. Bu yönüyle el-Kummî'nin bu mezhebin Ahbârî düşünce ekolüne, et-Tüsi'nin de bu mezhebin diğer ekolü olan Usûliliğe müntesip olması bakımından -iki mukaddime ölçeğinde- ilgili mezhebin Kur'an kültürü ve tefsir perspektifine ilişkin kendi içerisindeki farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır.İki ekolün Kur'an kültürü ve tefsir perspektifi açısından her yönüyle ihtilafa düşmediği gerçeğinden hareketle, mukaddimelerde işlenen ortak konulara dair mukayesenin, ilgili açıdan Ahbarilik-Usûlilik farklılaşmasını açığa çıkardığını belirtmek gerekir. Dolayısıyla çalışmanın, bu yönüyle İmâmiyye mezhebiyle ilgili yapılan akademik çalışmalara katkı sağlaması beklenmektedir.