Şerefname (Ciltli); Diroka Kurdistane

Ez, ku nivîskarê van rûpelan im, navê min Şerefê kurê Şemseddîn e. Çavê min li meziniya Xwedê ye û ez hêvîdar im ku alîkarê min be û min di vê dinyayê de serfiraz bike û ji asteng û giriyên wê dinyaya din jî rizgar bike. Di kemilîna ciwanî û gulvedan û ajardana bihara jiyana xwe de, piştî ku min destê xwe yê rast û destê çepê nas kir, min di xwendewariyê de hêz û taqet bi dest xist û ez bi hezaran milên zanistiya zahirî û batinî hîn bûm. Çi tiştên ji bo dîn û dinyaya min pêwîst e, min ji her tiştî gelek zanîbû û bi sererastî û meharetî ketim ser kar û barên dîwanê û wê çaxê heta niha hemû bi hêz û mecalên xwe ve ez bi xwendina serpêhatî û dîrokan mijûl im. ... ew kesên di bazara nivîsandinê de cewherfiroş û durrnas in, ew dîrokzanên ku lehengên nav şekerîstana serpêhatî, çîrok, deng û behsan in, heta niha riya xwe ber bi Kurdistanê ve nekirine, behs û dengên gernas û sernasên Kurdan nekirine bin devê pênûsê, ew dîroka gelek bi şanazî û xweşiyê ku di tam û bîhna xwe de wek hingivîn û gezoyê ne, gelek mixabin ji aliyê wan ve nayê naskirin û ketiye bin piyan û bi tu awayî dest û devên xwe lê nêzîk nekirine. Ez î jar, bêtaqet, bêdest û ziman ketim ser wê xeyalê ku vê mijara han a ji taqet û qudreta min gelek der; behs û serpêhatiyên mirovên mezin, kesên bi nav û deng, serdar û fermanrewayên Kurd û Kurdistanê berhev bikim, ên di dîrokên 'Ecem de min bi xwe dîtine û yên min ji mirovên bi hiş û zîrek û ji derewan dûr, raste rast bi xwe seh kirine, binivîsim û navê wê deynim: Şerefname. Hemû armanc û daxwaza min jî ev e ku, xanedanên mezin ên Kurdistanê navê wan di nav navan de bimîne û ji bîr neçe. Şerefname kitabı, Kürt tarihinin en önemli eserlerinden biridir. 1597'de Şerefxanê Bedlisi tarafından Farsça olarak yazılmış ve daha sonra birçok dile çevrilmiştir. Şerefxanê Bedlisi 1543'te Kum şehrinde doğmuştur. Babası Mir Şemseddin, Bitlis Miri iken Osmanlı Devleti ile aralarında yaşanan bazı sorunlar nedeniyle Rojki Aşiretinin birçok mensubu ile beraber İran tarafına geçip Şah Tahmasp saflarında yer almıştır. Şah Tahmasp kendisine çok değer verir ve önemli görevlere atar. Bu zorunlu göçten 7 yıl sonra dünyaya gelen Şerefxan, Şah Tahmasp'ın sarayında eğitim alır ve 12 yaşından itibaren önemli görevler üstlenir. 2. İsmail şah olduktan sonra da önemli görevlere atanır, en son Nahçivan hükümdarı iken İran'ın genelinde yaşanan karmaşadan endişe duyan Şerefxanê Bedlisi memleketine dönmek ister. Kürt ileri gelenleri Osmanlı padişahı ile temaslarda bulunur ve Bitlis Mirliğinin tekrar ailesine verilmesini sağlarlar. Bunun üzerine baba ocağına döner ve Bitlis Miri olur. Mirliği oğluna devrettikten sonra Şerefname'yi yazar. Yaklaşık 400 yıl önce yazılmış bu eser yalnız Kürt tarihi için değil, o dönemlerde Ortadoğu'da yaşananlar konusunda da önemli bir kaynaktır.