Selçuklu Kültür ve Medeniyeti

Dandanakan zaferinden sonra kurulan Selçuklu Devleti, batıya yönelerek İran, Irak, Suriye ve Anadolu'ya hâkim oldu. Devletin en parlak devrinde, sınırları Orta Asya'dan Ege kıyılarına ve Kafkaslar'dan Yemen'e kadar uzanıyordu. Bu geniş coğrafyada siyasî birliğin ve ekonomik istikrarın sağlanması, eğitim-öğretim, kültür ve sanat konusunda da kendini gösterdi. Bütün bu değerlerin toplamı da Selçuklu kültür ve medeniyetini meydana getirdi. Selçuklular tarih boyunca pek çok devlet kurdular. Her yeni kurdukları devleti bulundukları medeniyetin şartlarına uygun olarak teşkilatlandırdılar. Müslüman olduktan sonra İslâmî yönetim tarzını benimsediler. Türkçe isim ve unvanlarının yanı sıra İslâmî isimler, unvanlar ve lâkaplar aldılar. Kısaca, Türk ve İslâm geleneklerini birleştirip kaynaştırarak yeni bir devlet tipi meydana getirdiler. Ancak bu kaynaşma ve gelişme birden olmadı. Uzun bir geçiş dönemi yaşandı. Bu geçiş döneminin ilk siyasî teşekkülünü Karahanlılar oluşturdu. Bundan sonra Gaznelilerle devam eden bu gelişme, Selçuklularla tamamlandı ve olgunluk safhasına ulaştı.