Samanişvili'nin Üvey Annesi

Hayatımız trajedi ve komediyle çevrili. Gürcü yazar Davit Kldiaşvili'nin 1896'da yazdığı Samanişvili'nin Üvey Annesi'nde olduğu gibi. Acı ile mizah bu romanda yan yana. Yoksullar ve zenginler, toprağa bağlı köleliğin Gürcistan'da yürürlükten kaldırıldıktan sonra gülümsemeyi ve hüznü paylaşırlar. Bu coğrafyanın kodamanlarından birisi de Bekina Samanişvili. Dul Bekina bir gün uyanır oğlu Plato ile gelini Melano'ya "ben evleneceğim" der. Mirasın bölünmesinden korkan Plato şöyle bir çözüm bulur: yakınlarında yaşayan, iki kez evlenmiş çocuksuz bir kadınla babasını dünya evine sokmak. Uzun uğraşlardan sonra istenen özelliklere sahip olan Elene'yla karşılaşır. Nikahlar kıyılır, eğlenceler düzenlenir. Ama umulmadık bir durumla karşılaşır Plato ve karısı: Elene hamiledir. Olaylar akıl almaz biçimde değişmeye başlar. Gürcü edebiyatının klasiklerinden olan Samanişvili'nin Üvey Annesi, modern anlatı özelliklerini de taşıyor. Usta bir gözlemci olan, böylelikle insan doğasının sırlarına bakabilen Kldiaşvili'nin bu romanı birçok okuma hazzını içeriyor. Davit Kldiaşvili Davit Kldiaşvili (1862 – 1931), Gürcistan'ın İmereti bölgesinde Zeda Simoneti'de (bugün Tercola), fakirleşmiş küçük bir soylu ailenin çocuğu olarak doğdu. Kiev ve Moskova'daki askerî okullarda eğitim gördü. Rus ordusunda görev yaptı. 1917 Şubat Devrimi'nin ardından askerlikten terhis edildi. Kldiaşvili en iyi eserlerini, yazarlığının ilk dönemlerinde yazdı. Yazarın Kiev'de okurken Gürcüceyi unuttuğu ve yeniden öğrenmek durumunda kaldığı söylenir. İlk önemli romanı Solomon Morbeladze 1894'te yayımlandı. Bu eserini Samanişvili'nin Üvey Annesi (1897), Kamuşadze'nin Zor Hayatı (1900), Rostom Manvelidze (1910) ve Bakula'nın Domuzları (1920) izledi. İrine'nin Mutluluğu (1897) ve Darispan'ın Çilesi (1903) yazarın önemli tiyatro oyunları arasında sayılır. Samanişvili'nin Üvey Annesi adlı romanda toprağa bağlı köleliğin kaldırılmasından sonra aznaur denilen soyluların düştüğü durum hicvedilmiştir. Trajikomik bir eser olan romanda trajedinin temelini zor hayat şartları ve yoksulluk oluşturur. Toprağın yeniden paylaşıldığı ve toprağa bağlı kölelik sonrası ortamda toplumsal şaşkınlığa, yeni zamana uyum sağlayamamanın yarattığı şaşkınlık da eklenmiştir. Samanişvili'nin Üvey Annesi, yazarın Türkçeye çevrilen ilk romanıdır. Darispan'ın Çilesi ve Bela adlı oyunları Türkçeye çevrilmiş ve 2007'de tek kitap halinde yayımlanmıştır.