PLC ile Endüstriyel Otomasyon

ÖNSÖZ Birinci basımı Mayıs 1999, beşinci basımı Ocak 2008de yayımlanan bu kitap, kapsamı genişletilerek ve güncelleştirilerek yeniden sunulmaktadır. Endüstriyel otomasyon eğitimi konusunda sürdürmekte olduğum etkinliklere katılan kişilerin som. öneri ve yaklaşımlarından edindiğim bilgiler doğrultusunda, kitapta işlenen konular ve içeriklerinde bazı değişiklikler yapılmış ve yeni konular eklenmiştir. Kitap 10 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genel PLC özellikleri, programlama dilleri ve tüm PLC türleri için geçerli olan çeşitli uygulama örnekleri verilmiştir. Bölüm 2'de S7-200 PLC ailesi CPU 22x işlemcilerinin donanım ve işletim özellikleri tanıtılmış; temel mantıksal, zamanlama ve sayma işlevlerine ilişkin program örnekleri incelenmiştir. Bölüm 3'te temel endüstriyel kumanda devreleri tanıtılmış ve bu tür devrelerin işletme güvenliği de göz önüne alınarak PLC ile gerçeklenmesi konusu ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bölüm 4'te program denetim. Bölüm 5te sayısal işlemler, Bölüm 6'da gerçek zaman işlemleri ve Bölüm 7'de kesmeli çalışma konusu ile ilgili komutlar ve uygulama örnekleri anlatılmıştır. Geri beslemeli kontrol sistemlerinin CPU 22x ile gerçeklenmesine ilişkin konular Bölüm 8de ele alınmış ve bu bölümde analog verilere erişim, iki konumlu kontrol PID kontrol ve sayısal benzetim gibi konular avnntılı olarak açıklanmıştır. Orta ve büyük ölçekli otomasyon sistemlerinin gerçeklenmesinde kullanılan Simatic S7-300/400 PLC ailesine ilişkin konular Bölüm 9'da verilmiştir. S7-300/400 PLC ailesinin genel özellikleri, programlama özellikleri ve çalışma biçimi; temel mantıksal işlemler, zamanlama ve sayma işlemleri; matematiksel işlemler, analog verilere erişim ve PID kontrol uygulamaları bu bölümün kapsamı içinde ele alınmıştır. Bölüm 10"da endüstriyel kumanda devrelerinin ayrık olay sistem yaklaşımına ilişkin otomat modeli ile tasarımına yer verilmiştir. Bu bölümde, birçok uygulama örneği seçilerek tasarım süreci ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Endüstriyel otomasyon sistemleri, kumanda ve kontrol işlevlerini sağlayan temel iki bölümden oluşur. Bu kitapta, kumanda ve kontrol sistemlerinin PLC ile gerçeklenmesine ilişkin uygulama bilgilerine ağırlık verilmeye çalışılmış, kuramsal konulara, uygulamanın gerektirdiği ölçüde değinilmiştir. Kumanda sistemlerinin gerçeklenme sinde ayrık olay yaklaşımına dayanan bir yöntem verilmiş; kontrol sistemlerinin gerçeklenmesinde ise yaygın karşılaşılan bazı endüstriyel süreçler için kolay uygulanabilir birkaç kontrol kuralı önerilmiştir. İTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi Kontrol Mühendisliği Bölümü ile Siemens Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Eğitim Bölümü arasında sürdürülen bir eğitim etkinliği çerçevesinde, endüstriyel otomasyon sistemlerinin gerçeklenmesinde kullanılan donanımlar ve uygulama alanları konusundaki güncel bilgiler, hem öğrencilerimize hem de endüstriyel kuruluşlarımızdan gelen teknik elemanlara kurs, seminer ve yayın gibi etkinliklerle aktarılmaktadır. Endüstriyel Otomasyon Laboratuvarı ortamında 15 yıldır sürdürülen bu çalışmaların ürünü birçok yayın yapılmıştır. Yeniden güncelleştirilerek yayımlanan bu kitap da bu ürünlerden biridir. Bu yapıtın tüm meslektaşlarıma ve öğrenci arkadaşlarıma yararlı olmasını diler, bu konudaki çalışmalarıma destek veren, öneri, eleştiri ve değerlendirmeleri ile çalışmalarımı yönlendiren meslektaşlarım ve öğrenci arkadaşlarıma; Endüstriyel Otomasyon Laboratuvarının geliştirilmesi konusundaki çalışmalara desteğini sürdüren Siemens Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Eğitim Bölümü Sorumlusu Sayın Murat S. Oral ve eğitmen Zeynel Erdoğan'a, kitabın basımını yapan Birsen Yayınevi çalışanlarına teşekkür ederim. OCAK 2010 İstanbul Salman Kurtulan