Osmanlı'nın Son İktisat Kitaplarıdan İlm-i İktisad Dersleri

Modern iktisat düşüncesine ilişkin gerek ders ve gerekse entelektüel kitaplar, Osmanlı'da Tanzimat'la başlamış ve II. Meşrutiyet ile de devam etmiştir. Bu bağlamda adı anılması gereken kişilerin başında Serandi Arşizen, Sakızlı Ohannes Efendi, Akyiğitzade Musa ve Mehmet Cavid Bey gelmektedir. Bunların yanında İbrahim Fazıl Pelin'in (1886-1944) adı ise genellikle anılmaz. Mehmet Cavid Bey gibi liberal iktisat yanlısı ve Selanik Ekolü'nden olan Pelin, Osmanlı son dönemi maliyeci-iktisatçılarındandır. İlm-i İktisad Dersleri, yazarın aynı adla yayınladığı eserin transkripsiyonudur. Yazarın hayatının yer aldığı ve adı geçen eserinin tanıtıldığı bu çalışma, dönemin akademik iktisat tartışmalarının yanı sıra, serbestî yanlısı görüşlerinin de sergilenmesi açısından eşsiz öneme sahiptir. Mehmet Cavid Bey'in İlm-i İktisad kitabından sonra Osmanlı'nın son iktisat ders kitabı yazarlarından olan Pelin'in İlm-i İktisad Dersleri 1914 yılında yayınlandı. Adı geçen eserinden başka İktisâd-ı Zirâî (1330 [1914]), Bütçe (1332 [1916]), Muhtasar İktisad-ı Zirai (1341 [1925]), İktisad (1927), Arazi Terk ve İlhakında Devlet Borçları ve Lozan'da Osmanlı Borçlarının Taksimi (1939), Finans İlmi ve Finansal Kanunlar (1942) ve Finans İlmi Bütçe (1944) gibi kitapları ve çeşitli dergilerde yayınlanmış makaleleri de bulunmaktadır.