Mr. Norris Aktarma Yapıyor

Isherwoodun Öteki Berlin Romanı Türkiyede en çok, sinemaya da uyarlanan Tek Başına Bir Adamla (YKY, 2012) tanınan Christopher Isherwood, 1929-1930 yılları arasında yaşadığı Berlini ve orada tanıştığı birbirinden ilginç kişileri tek bir uzun romanda ölümsüzleştirmeyi hayal etmiş, fakat bu tasarısı daha sonra iki ayrı romana dönüşmüştü: Bunlardan 1939 tarihli olan Hoşça Kal Berlinin (YKY, 2012) yanına, şimdi Mr. Norris Aktarma Yapıyor da ekleniyor. Arthur Norris adlı tuhaf ve sevimli dolandırıcının ve Nazilerden komünistlere, işadamlarından hayat kadınlarına bir dizi yan karakterin hikâyesinin etrafında örülen roman, 1930ların ilk yarısındaki Berlini, Isherwoodun o çok bilinen sinematografik tarzıyla anlatıyor. Tadımlık: Her sabah, uçsuz bucaksız, rutubetli, kasvetli şehrin dört bir yanında, varoşlardaki tıkış tepiş gecekondu mahallelerinde genç adamlar yola düzülüyorlardı. Amaçları işsiz, boş bir günü daha en iyi şekilde değerlendirmekti: Ayakkabı bağı satarak, dilenerek, İşçi Bulma Kurumunun girişinde dama oynayarak, pisuvarların etrafında takılarak, arabaların kapısını tutarak, pazarda sandık taşıyarak, çene çalarak, aylaklık ederek, çalarak, yarış tüyolarına kulak kabartarak, yol kenarlarından topladıkları izmaritleri paylaşarak, avlularda ve istasyonlar arasında yeraltı treni vagonlarında üç kuruş için halk şarkıları söyleyerek. Yılbaşından sonra kar yağdı ama tutmadı; kar küreyerek para kazanmak imkânsızdı. Esnaf kalpazanlardan korkusundan eline geçen bütün bozuk paraları tezgâha vurup kontrol ediyordu. Frl. Schroederin astroloğu dünyanın sonunun geldiğini haber verdi. Bak, dedi Fritz Wendel, Eden Otelinin barında kokteylini yudumlarken, şu ülke komünist olsa zerre umurumda olmaz. Yani altı üstü biraz fikirlerimizi değiştirmemiz gerekir. Onu da kim takar?