Mobilya Tasarımında Malzeme ve Detay

Prof. Dr. GencoBerkin'in, başta endüstri ürünleri tasarımı, iç mimarlık ve mimarlık öğrencileri olmak üzere, meslek hayatına yeni adım atan tasarımcı ve uygulamacılar düşünülerek hazırlanan yeni kitabı Mobilya Tasarımında Malzeme ve Detay YEM Yayın tarafından yayımlandı. Kitap, geçtiğimiz yıllarda yine Genco Berkin tarafından hazırlanan ve büyük ilgi görerek çok kısa bir sürede temel başvuru kaynakları arasında yer alan Mimarlıkta Malzeme ve Detay ve İç Mimarlıkta Malzeme ve Detay kitaplarıyla birlikte, YEM Yayın'ın “Malzeme ve Detay Dizisi”ni oluşturuyor. Dizinin önceki kitaplarında olduğu gibi, grafik tasarımı ve çizimleri Sedef Sav tarafından yapılan kitapta, dünyaca ünlü 40 tasarımcı ve mimarın 10 farklı türdeki çağdaş mobilya tasarımlarına yer veriliyor. Seçilen tasarımcılarla birlikte, ‘çağdaş mobilya tasarım tarihi'nde kısa bir yolculuk da yapılarak hem 40 öncü ismi hem de onların başyapıt niteliği taşıyan üretimlerini okuyucuya sunmak hedefleniyor. Mobilya tasarımında başarılı sonuçlara ulaşmak için önce malzemeyi belirlemek gerekir. Mobilyanın yakın geçmişine bakıldığında, önemli tasarımcıların, ürüne farklı bir özellik katmak için malzemeyi ön plana çıkaracak yenilikçi üretim tekniklerini kullandıkları görülür. Mobilya Tasarımında Malzeme ve Detay'da, özellikle genç tasarımcılara, detay ve malzeme ekseninde, tasarım sürecini destekleme hedefiyle öncü tasarımcıların malzeme seçim kriterleri ve detaylarla desteklenmiş verileri, özenle hazırlanmış çizimler eşliğinde yalın ve kolay anlaşılabilir bir biçimde aktarılıyor. Mobilya Tasarımında Malzeme ve Detay kitabında; Michael Thonet (No.14 Sandalye), KaareKlint (Faaborg ve Safari Sandalye), GunnarAsplund (Grace Sinema Koltuğu), LillyReich (Reich Perdeleri), EileenGray (Transat Sandalye), Richard Neutra(Deve Masa), AlvarAalto (Paimo Koltuk), VicoMagistretti (CinqueterreMutfak), Vladimir Kagan (Serpentine Sofa), Carlo Scarpa (Doge Yemek Masası), EttoreSottsass (Sistema 45 Ofis Mobilyaları), Norman Foster (Nomos Ofis Masası), Aziz Sarıyer (Mono Koltuk), PhilippeStarck (WW Tabure) ToyoIto (Ripples Bank), Atilla Kuzu (Open Mutfak) gibi ele alınan 40 tasarımcı ve mobilyaları ya ergonomi açısından kıymetli bir hikâyesi ya da üretim teknolojisinde çığır açan türden olanlar arasından seçildi. Kitap, özellikle mobilya tasarımına yeni başlayanların yeni bir mobilya hayal etme cesareti eksikliği ve bu nedenle tasarıma başlama konusunda zorluk çektikleri düşünülerek planlandı. Tasarımda ilk başlangıcı yapacak ilham gücünün ortaya çıkması için genç tasarımcıları cesaretlendirmek amacıyla dünya çapında bilinen tasarımcıların eğitim süreçleri, ilham kaynakları, kültürel altyapıları örneklerle zenginleştirilmiş anlatımlarla verildi. Prof.Dr. GencoBerkin, kitabı hazırlama gerekçesini ve içeriğini şöyle özetliyor: Mobilya Tasarımında Malzeme ve Detay kitabını yazma amacım; mimar, iç mimar ve endüstri ürünleri tasarımcılarına, kitabı okuduktan ve verilen bilgileri özümsedikten sonra, ‘Ben mobilya tasarlayabilirim!' dedirtebilmektir. ‘Bir işi bitirmenin yarısı o işe başlayabilmektir' derler. İç mimarlık proje derslerine katılan birçok öğrencimin, mobilya tasarımı konusunda eksik bilgi sahibi olmalarından ötürü, yeni bir mobilya hayal etme cesaretlerinin yeterli olmadığını ve bundan dolayı tasarıma başlama konusunda zorluk çektiğini fark ettim. Aslında o ilk başlangıcı yapacak olan şey, onlara gelecek ilham gücünün kendisidir. İlham, kişinin bilgi sahibi olmasının ardından çevresel etkenlerle beslenmesi ve bunları özümsemesiyle ortaya çıkar. Bundan dolayı vaka ve örneklerle zenginleştirilmiş anlatımlar bu kitapta ana kurguyu oluşturdu. Bu sebeple birçok tasarımcının ilhamlarında etken olan mentorlarını ve kültürel altyapılarını gelişim süreçleri içinde vermeye çalıştım. Diğer taraftan tasarım süreci, görsel dağarcığın birikmesiyle de zenginleştiğinden, 40 öncü tasarımcının 10 farklı türde mobilya tasarımına değinip bu konuda farkındalık oluşması adına malzeme seçim kriterleri ve detaylarla desteklenmiş bir seçki hazırladım. Mobilya tasarımında detay, öncelikle malzeme belirlemekle başlar; ardından malzemenin şekillendirilmesi (örneğin profil elde edilmesi + bükme işlemleri) gelir ve son olarak aynı ya da farklı malzemelerle birleştirme ekseninde tamamlanır (örneğin dikiş kaynağı ya da perçinleme). Mobilyanın yakın geçmişine baktığımızda, öncü tasarımcıların, ürüne farklı bir özellik katmak için malzemeyi ön plana çıkaracak şekilde yenilikçi üretim tekniklerini kullandıklarını görüyoruz. Böylece tasarımlar, Otto Wagner'in dediği gibi, ‘çağını yansıtacak' niteliğe kavuşurlar. Bu kitapta 40 ünlü mobilya tasarımcısı ve mimarın başyapıt sayılan eserleri ele alınmıştır. Ele alınan ve irdelenen tasarımcılar ve mobilyalar, ya ergonomi açısından kıymetli bir hikâyesi olan ya da üretim teknolojisinde çığır açan türden olanlardır. Elbette bu tasarımların haricinde de çok değerli mobilyalar üretilmiştir. Ancak didaktik bir seçki oluşturma zorunluluğu içerisindeydim. Elimden geldiğince en önemli tasarımcıları tespit edip onların öne çıkan eserlerini ele aldım... Kitabın Türkçe literatürde mobilya tasarımı ve tasarımcıları üzerine yazılmış ve yayımlanmış sayılı eserlerden bir tanesi olduğu düşünüldüğünde, başta iç mimarlık, mimarlık ve endüstri ürünleri tasarımı öğrencileri olmak üzere; bu bölümlerin yeni mezunlarına ve sektördeki mobilya üreticilerine büyük katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Bir öğretim üyesi olarak bunun gibi kitapların sayısının hızla artarak devamının gelmesini temenni ederim. Bu güzel kitabı hazırlama aşamasında emeği geçen herkese teşekkürlerimi borç bilirim.”