Mekanik (Doğa Felsefesi I)

Mekanik Hegel'in Felsefi Bilimler Ansiklopedisi'nde Doğa Felsefesinin birinci bölümüdür. Hegel'in kendi sözleri ile yirmi beş yıllık bir çalışmanın ürünü olan Naturphilosophie için Ekler (Zusätze) Hegel'in öğrencisi Karl Ludwig Michelet tarafından düzenlenmiştir. Michelet Hegel'in toplu yapıtlarının 1847'de yapılan ikinci yayımının düzenleyicisidir. Uzay, Zaman ve Özdek kavramlarının çözümlemesi ile başlayan Mekanik bugünlerde "Klasik Mekanik" olarak adlandırılan doğa alanının kavramsal bir çözümlemesini sunar. Genel olarak Fizik başlığı altına düşen görgül incelemeler tümevarım üzerine temellendirildikleri ölçüde gerçek bilgi olmaktan çok olasılık düzleminde kalırlar. Doğa Felsefesi bu görgül bilgiyi kavramsal bilgiye, görgül bilimi gerçek bilime yükseltme çabasıdır. Günümüzde "Bilim Felsefesi" olarak bilinen görgül denemecilik alanından ayrı olarak, Doğa Felsefesi tanıtlamayı hedefleyen yöntemli ve dizgesel bir girişimdir. KİTAP HAKKINDA Hegel'in Anahatlarda Ansiklopedik Dizgesi Logos/Us, Doğa ve Tin alanlarının çözümlemesinden oluşur. Us Doğa ve Tin alanlarının arı kavramsal temeli ve tözüdür: Evrensel Kavram Doğa ve Tin alanlarında belirli, tikel ya da reeldir. Uzaysal-zamansal Özdek olarak Doğa Tin alanının öncülü, onun öngereğidir. Ya da, Doğa Tin için özdeksel temeldir ve anlamını, önemini, Ereğini Tinde bulur. Sonsuz, değişmez, saltık, soyut Logos ile ilişki içinde, Doğa ve Tin alanları görüngü, değişim, sonluluk alanlarıdır. Ve eğer sıralama yapmayı seviyorsak, bu alanlar görgül olarak devimsiz ve tinsel olarak dirimsiz Logostan daha yüksek, daha somut, daha içeriklidirler. Doğa Felsefesi temel olarak görgül bilgiyi kurgul bilgiye, görgül bilimi gerçek bilime yükseltmeyi amaçlar. Bilmemek özsel doğamıza aykırıdır. Görgül bilgi temelinin deneyim üzerine tümevarım olması ölçüsünde tanıtlamasızdır. Kavram bağıntılarından başka birşey olmayan evrensel yasalarını tekil örneklere dayandırarak temellendirir. Bilimi üretebilmek için kavramların mantıksal bağıntıları, olasılıktan daha iyisine gücü yetmeyen o görgül dışsal desteğin tersine, saltık karakterleri içinde saptanmalı, yasaya onu yasa yapan Evrensellik ve Zorunluk belirlenimleri kazandırılmalıdır. Doğa Kavramlarının dizgeselleştirilmesi için Hegel kurgul yöntemi, Kavramın kendi açınımını kullanır. Doğanın her belirleniminde Kavram kendini ve yalnızca kendini bulmalıdır. Bilimin olanağı için Kavram tüm Varlık olmalıdır ? ve tüm Varlık Kavram. Bu birlik Felsefi Bilimler Ansiklopedisi'nin öğesidir. Ve Batı düşüncesi bu birliği kavrayarak görgül Bilimin üretimini sürdürmüş, Us Doğaya ve Tin alanına orada kendini bulmak için gitmiş, ve orada kendini bulmuştur. Doğa insan düşüncesine yabancı, kapalı, ilgisiz bir alan değildir. Doğanın kendinde ussallığı, onun insan ussallığı ile örtüşmesi Bilginin olanağıdır: Bilinemez kendinde-şey tasarımı Usu varlığın kendisinden yalıttığı ölçüde Bilimi özneye sınırlar ve onu salt bir fenomenolojiye, görüngünün ?bilimine' indirger. Ekler (Zusätze). Hegel'in Ansiklopedisi'nde ?anahatlarda' sunulan metnin kurgul yoğunluğu karşısında, Zusätze ya da Ekler bizi zaman zaman Hegel'in sözel derslerinin atmosferine götüren vazgeçilmez bir yardımcı olarak görünürler. Naturphilosophie için Zusätze Hegel'in öğrencisi Karl Ludwig Michelet tarafından düzenlendi. Michelet Hegel'in toplu yapıtlarının 1847'de yapılan ikinci yayımının düzenleyicisidir. Kullandığı gereç Hegel'in değişik zamanlarda yazdığı kendi notları, ve ayrıca Michelet'in kendisinin ve başka öğrencilerin notlarıdır. Bu durumda Belirtmek gereksizdir ki, Doğa Felsefesi için Ekler kendisi çok iyi bir felsefeci olan Michelet'in özgün bir derlemesi olma özelliğini gösterirler. Gene de, Michelet'in Eklere katkısının düzeyini anlayabilmemizi sağlayacak notların asılları henüz yayımlanmamıştır. (Ansiklopedi'nin üçüncü bölümü olan Tin Felsefesi için Zusätze yine Hegel'in öğrencisi olan Boumann tarafından, ve Küçük Mantık olarak bilinen birinci bölümü için Leopold von Henning tarafından derlendi.) Doğa Felsefesi'ne Ekler için kaynaklar, daha ayrıntılı olarak, Hegel'in 1805-6 yıllarında Jena'da, 1818 yazında Heidelberg'de, ve 1819-20, 1821-2, 1823-4, 1825-6, 1828 ve 1830'da konu üzerine verdiği sekiz ?kurs' ile bağıntılı yazılardır. İÇİNDEKİLER [Doğa Felsefesine] Giriş 7 Doğayı İrdelemenin Yolları 9 Doğa Kavramı 21 Bölümleme 35 Birinci Bölüm: Mekanik A. Uzay ve Zaman 38 a. Uzay 38 b. Zaman 44 c. Yer ve Devim 51 B. Özdek ve Devim. Sonlu Mekanik 57 a. Süredurumlu Özdek 60 b. Çarpma 62 c. Düşme 70 C. Saltık Mekanik 78 EKLER Kitap Üzerine Açıklamalar 103 Çözümleme 105 Dizin 110