Mazbut Vakıfların Gayrimenkul Hukuku Meseleleri

Bilindiği gibi 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'na göre, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilecek vakıflar ile eski Türk Medeni Kanunu'nun yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve mülga 2762 sayılı Vakıflar Kanunu uyarınca Vakıflar Genel Müdürlüğünce yönetilen vakıflara “mazbut vakıf” adı verilmektedir (m. 3). Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Belkıs Konan ile Vakıflar Genel Müdürlüğü Emekli Hukuk Müşaviri M. Serhat Yener tarafından kaleme alınan bu eser, mazbut vakıfların taşınmaz hukukuna ilişkin sorunlarını irdelemekte; Yargıtay ve Danıştay kararları-nın ışığında, öğreti ve uygulamada bu sorunlara ilişkin yaklaşımları, eğilimleri ve çözümleri açıklamaktadır. Eserde, Osmanlı/İslam hukukunun en önemli hukuk yapılarından biri olan “vakıf” kavramının Osmanlı Arazi hukukuna (Fatih Kanunnamesi; Kanunname-i Osmani) dayanan kökleri ile Tanzimat döneminin en önemli kanunlaştırmalarından biri olan 1858 tarihli “Kanunname-i Arazi”deki düzenlemeler ele alınmakta; bu alandaki pozitif hukuka ilişkin gelişmelerin, “Çağlar arası geçiş hukuku” bağlamında 743 sayılı eski Medeni Kanun'umuz ile 4721 sayılı yeni Türk Medeni Kanunu'na intikali anlatılmaktadır. Yazarlar; mazbut vakıflarla ilgili olarak, mülga 2762 sayılı Vakıflar Kanunu'na yollamalarda bulunarak, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nda öngörülen çözümleri dikkatle incelemiş ve mazbut vakıfların çeşitlerine (örneğin mazbut akar vakıflar, hayrat vakıflar vb.), tüzel kişiliğine, mallarına, yönetimine ve temsiline ilişkin sorunları irdelemiş; mazbut vakıfların taşınmaz hukukuna ilişkin güncel sorunlarını belirleyerek bu sorunlara öğreti ve mahkemeler uygulaması tarafından getirilen veya önerilen çözümleri “Vakıf hukukuyla ilgilenenlerin dikkatine sunmuşlardır. Yazarlardan biri olan M. Serhat Yener, daha önce de vakıflar hukuku üzerindeki çalışmalarıyla tanınmaktadır. Vakıflarla ilgili pozitif hukuk derlemeleri yanında, kaleme aldığı eserlerle Cumhuriyet öncesi kurulan eski vakıflar (743 sayılı Medeni Kanun'dan önceki vakıflar) ve Cumhuriyet dönemi vakıflarına ilişkin aydınlatan ve çözümler sunan zengin içerikli araştırmaları bulunmaktadır. Belkıs Konan ve M. Serhat Yener'in mazbut vakıfların taşınmaz hukukuna ilişkin sorunlarında emsal Yargıtay ve Danıştay kararlarıyla donatılmış eserinin “Vakıf hukukçu”sunun karşısına çıkan karmaşık konularda önemli bir katkıda bulunacağını belirtir; yazarların her ikisi için de, genç hukukçu kuşağının pek fazla el atmadığı bu alandaki çalışmalarının devamını dilerim. Prof. Dr. Ergun Özsunay İ.Ü. Hukuk Fakültesi (Em.)