Legionun Kuruluş ve Muharebe Düzeni; Mariusun Ordu Reforma Öncesi ve Sonrasında

Roma ordusunun temel birliği olan legio, Mariusun İ.Ö. 104 yılındaki reformundan önce çiftçi-vatandaş askerlerden oluşurdu. Fakat bu askerler, Romanın Akdeniz Dünyasına egemen olma sürecinde tarlalarıyla ilgilenemedikleri için, büyük borçlar altına girdiler ve arazilerini elden çıkarmak zorunda kaldılar. Bu durum ise Roma Cumhuriyetinin savunma gücünü son derece azalttı. Kontrol edilemeyen ve dağınık bir düşmana karşı hiçbir şansı olma¬yan o zamanki Roma ordusunun manipulus taktiği de bu olumsuzluğa katkıda bulunmuştu. Özellikle Germen kökenli Cimber ve Teuton kabilelerinin birçok Roma ordu-sunu yenip tüm İtalyayı titretmeye başlaması üzerine, consulGaiusMarius çiftçi-vatandaşlar or¬dusu sisteminden vazgeçip, legioyu İtalyalı Roma vatandaşlarından oluşan profesyonel bir ordu birliğine dönüştürdü. Bu reform Romanın iç siyasal dina¬miklerinde geniş kapsamlı değişimlere de yol açacak ve Roma Cumhuriyetinin sonunu hazırlayan faktörlerin başında yer alacaktı. Reformlar çerçevesinde legionun bölümleri ve örgütlenmesinde yapılan değişiklikler ise Roma İmparatorluk Çağı boyunca da sürecekti. Mariusun Ordu Reformu öncesi ve sonrasında le¬gionun kuruluş ve muharebe düzeni çerçevesinde tüm bu gelişmelere değinen ve komplike ve ciddi teknik bilgi gerek¬tiren bu konuları açık bir zihinle kavrayarak okuyucuya anlaşılır bir biçimde aktaran yazar Zeynep ÖZÜSAĞLAM-MUTLU, bu çalışmasıyla Türk dilindeki önemli bir monografik boşluğu dol¬durmak¬tadır.