Kültür ve Sanayileşme

Yazardan Gelen Tanıtım: Kültürsüz Sanayi, Sanayisiz Kültür Olmaz 'Kültür ve Sanayileşme' Prof. Dr. Ersin Nazif Gürdoğan'ın önsöz yerine yazdığı bir giriş yazısıyla konuşmalarını topladığı kitabının adıdır. Yazar, 'Ağır sanayi ağır kültür ister' diyen Sezai Karakoç'tan esinlenerek, 'Kültürsüz sanayi, sanayisiz kültür olmaz.' demektedir. Toplumların üretim gücünün kaynağında Marksistlerin iddia ettiği gibi ekonomi değil, kültür vardır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla, belirleyici olan ekonomidir diyen Marx değil, kültürdür diyen Weber doğrulandı. Çünkü sağlam ekonomi, sağlam kültüre dayanır. Sağlam kültür de, sağlam insandan kaynaklanır. Sağlam insan olmadan sağlam para, sağlam para olmadan da sağlam ekonomi olmaz. Kültür ve düşünce dünyasının sevilen isimlerinin Gürdoğan ile yaptığı konuşmalardan oluşan kitabın ilki 1987'de, ikincisi 1991'de, üçüncü baskısı da 2003'te yapılmıştı. Kitap, her baskısında yeni konuşmalar ilavesiyle genişletilmiştir. Kitapta Mavera, Altınoluk, İslam, İlim ve Sanat, Yedi İklim, Kardelen dergilerinde ve Yeni Devir gazetesinde değişik tarihlerde yayınlanan konuşmaları bir araya getirilerek, kültür, düşünce, edebiyat, sanayi ve çevreye ilişkin geniş bir tartışma ortamı oluşturulmaktadır. 'Kültürsüz ekonominin ilkesiz, ekonomisiz kültürün de güçsüz' olacağını önemle vurgulayan Gürdoğan, sanayi toplumunun olduğu kadar bilgi toplumunun da yüz yüze olduğu sorunları tartışıyor. 'Batı dünyasının tek boyutlu değerleri, insan bilgisi ve üretim teknolojisi, günümüzde karşılaşılan sorunları çözecek zenginlikte görülmüyor.' Diyen Gürdoğan, her alanda köklü bir paradigma değişikliğine gidilmesini zorunlu görüyor. Ekonomi kültürle dizginlenmezse, Alaaddin'in sihirli lambasından çıkan deve dönüşür. Kültürün denetiminden çıkmış bir ekonominin insanın başına ne gibi felaketler açacağını hiç kimsenin öngörmesi mümkün değildir. Gürdoğan, 'Teknolojinin Ötesi', 'Kirlenmenin Boyutları' ve 'Görünmeyen Üniversite' isimli kitaplarının çevresinde yaptığı konuşmalarda olduğu gibi, yalnızca sorunları dile getirmiyor, çözüm yollarını da gösteriyor.