Kriz İletişimi: Siyasi Kriz İletişimi Üzerine Düşünceler

Bu araştırmada, ülkemizde siyasi kriz yönetim ve iletişimi ile ilgili en işlevsel çalışmanın İçişleri Bakanlığı İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı tarafından Ocak 2020 tarihinde yayınlanmış olan 'Kriz İletişim Yönetimi Rehberi' olduğu değerlendirilmiştir. Fakat rehber, ileride bahsedileceği üzere sadece afet nedenli kriz durumlarına, yani sorumluluk atfı düşük olan ‘durumsal krizlere' odaklanmıştır. Ancak siyasi krizler sadece durumsal krizlerden ibaret olmayıp, kurumsal krizler, gaf ve skandallar, siyasi başarısızlıklar ve siyaset dışı mecrada gerçekleşip politize olan birçok kriz durumunu içermektedir. Aslında siyasi kriz çalışmalarının önündeki en büyük engel kavramın tanımlanmasını zorlaştıran bu girift yapısıdır. Nitekim siyasi krizin kavramsal olarak sınırlı sayıda açıklaması mevcuttur. Yani, bir kavram olarak ‘siyasi kriz' aslında ‘muğlak' durumdadır. Bununla birlikte, siyasal pazarlama temelinde ele alındığında, işletme ve şirketlerin tecrübe ettiği krizlerin yönetim ve iletişim yönetimleri ile siyasi krizlerin, farklılıkları olduğu kadar benzerlikleri de söz konusudur. İşte bu çalışmada ortaya çıkan düşünce, bu benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi ile işletmelerin kriz yönetim ve özellikle iletişimi bağlamında, kriz iletişimi disiplini bünyesinde ortaya konmuş olan kriz yanıtlama / karşılama model ve kuramlarının sunduğu iletişim stratejilerinin siyasi kriz iletişimi çalışmalarına bir temel oluşturabileceğidir. Nitekim bunların siyasi varlık ve figürlerce de kısmen kullanılıyor olduğu yapılan vaka analizi çalışmalarıyla sabittir. Ek olarak bu benzerlik ve farklılıkların etkin bir biçimde ortaya konulması ve var olan stratejilerin bu minvalde geliştirilmesi hem siyasi krizlerin çerçevesini daha belirgin hale getirecek hem de kamu kurumlarına sistemli ve işlevsel bir iletişim sağlamış olacaktır. Bunun için siyasi krizlerle ilintili olabilecek kavram ve disiplinler de irdelenmelidir. Bu çalışmada, stratejik iletişim, politik dil, medya diplomasisi, sosyal medya, krizlerin sosyo-politik özellikleri ve kriz kültürü gibi başlıklarla siyasi krizlerin tanımlanmasına ve ortaya temel bir iletişim şeması çıkarılmasına bir zemin oluşturmak amaçlanmıştır. Giriş BÖLÜM 1 Kriz Kavramı 1.1. Kriz Tanımları 1.2. Krizlerin Özellikleri 1.3. Krizin Etkenleri ve Kriz Kategorileri 1.4. Krizin Evreleri 1.5. Kriz Yönetimi 1.6. Kriz İletişimi 1.7. Kriz İletişiminde Yanılgılar ve Etkili İletişimin Unsurları BÖLÜM 2 Araştırmanın Metodolojisi 2.1. Araştırmanın Yöntemi 2.2. Araştırmanın Amacı ve Araştırma Soruları 2.3. Araştırmanın Önemi 2.4. Araştırmanın Kapsamı BÖLÜM 3 Kriz İletişimi Kuramları 3.1. İletişim ve Erken Uyarı Kuramları 3.1.1. Dinle-Doğrula-Anla-Karar Ver-Yanıt Ver Modeli 3.1.2. Koruyucu Eylem Karar Modeli 3.2. İletişim ve Kriz Çıktıları Kuramları 3.2.1. Örgütsel Öğrenme 3.2.2. Anlamlandırma 3.2.3. Örgütsel Meşruiyet 3.2.4. Durumsal Kriz İletişimi Teorisi 3.2.5. Örgütsel Yenilenme Söylemi 3.3. İletişim ve İvedi Yanıt Kuramları 3.3.1. Kaos Teorisi ve Öz-Örgütlenme 3.3.2. İletişim ve Kriz Koordinasyon Teorileri 3.3.3. İletişim ve Toplum Direnci 3.3.4. Dört Kanallı İletişim Modeli 3.4. İletişim ve Aracılı Kriz Kuramları 3.4.1. Haber Çerçeveleme Teorisi 3.4.2. Odak Olaylar 3.4.3. Kullanımlar ve Doyumlar Teorisi 3.4.4. Haberin Yayılması 3.4.5. Yeniliklerin Yayılması 3.5. Etki ve Kriz İletişimi Kuramları 3.5.1. Kurumsal Savunca 3.5.2. İmaj Restorasyon Teorisi 3.5.3. Suçlama Retoriği 3.5.4. Dramatizm 3.5.5. Anlatı Teorisi 3.6. İletişim ve Risk Yönetimi Kuramları 3.6.1. Farkındalık 3.6.2. Yüksek Güvenilirliği Olan Kurumlar 3.6.3. İhtiyat İlkesi 3.6.4. Kültür Teorisi 3.6.5. Bir Argüman Olarak Risk İletişimi 3.7. Kriz İletişimi ve Etik Kuramları 3.7.1. Etik 3.7.2. Sorumlu İletişim 3.7.3. Anlamlı Seçim 3.7.4. Özen Etiği 3.7.5. Erdem Etiği 3.7.6. Adalet BÖLÜM 4 Siyasi Kriz ve Kriz ile Etkileşimi Olan Bazı Kurum, Kavram ve Disiplinler 4.1. Siyasi Kriz ve Siyasi Varlıklar 4.2. Stratejik İletişim ve Türkiye'de Kamu Kurumları: Sosyal Medya ve Kriz 4.3. Politik Dil, Söylem ve Kriz 4.4. Krizlere Sosyo-Politik Açıdan Bir Bakış BÖLÜM 5 Türk Kamu Kurum ve Kuruluşları için Bir Kriz Yönetim Modeli Önerisi SONUÇ KAYNAKLAR