Köylüler

"Şansını denemeye git mi diyorsunuz buna? Nereye gideyim peki? Bir bölgeden bir bölgeye geçmek için pasaport gerekiyor. Pasaport da kırk para tutuyor. Kırk yıldır cebimde kırk paralık bir sikkenin bir ötekiyle çarpışıp öttüğünü duymadan. İnsanın başını alıp gidebilmesi için karşısına çıkacak köy sayısı kadar altın olmalı cebimde ve altı köye uğrayacak kadar parası olan Fourchon'ların sayısı da pek fazla değildir. Bizi bucaklarımızdan ancak askerlik çıkarabilir. (...) Yüz sefile karşılık zenginleşen bir kişi vardır. Niçin dökülür bu yüz kişi, neleri eksiktir? Tanrı bilim bunu, tefeciler de bilir. İyisi mi bucaklarımızda kalalım biz. Dünya edebiyatının yazılmış en gerçekçi (Marx'ın en beğendiği roman olduğu söylenir) romanı Köylüler'de, öbür Honore de Balzac romanları gibi, hak ettiği yerde... "Oğlak Klasikleri" arasında.