Klâsik Türk Edebiyatında GÖÇ

Tarihin önemli olgularından biri olan göç, insanoğlunun başta savaş ve doğal afetler olmak üzere çeşitli nedenlerle bulundukları yeri, bazen de ülkelerini terk ederek başka diyarlara yerleşmeleri ya da geçici olarak bulunmalarıdır. Göç olgusu, tüm dünyayı ilgilendiren bir konu olarak son yıllarda gündemde yer etse de insanlık tarihinin her döneminde etkisini ve varlığını devam ettirmiştir. Göç olgusu, tarihin akışı içinde sanatın ve edebiyatın da ilgi alanları arasında kendine yer bulmuştur. Sanatçılar göç yaşantılarını estetik söylemleriyle, mecazlı anlatımlarıyla yoğurarak doğrudan eserlerinin teması yaptıkları gibi zaman zaman da bu yaşantıları eserlerinin içinde şöyle bir değindikleri, kısaca andıkları bir husus olmuştur. Yaklaşık yedi asırlık bir döneme damgasını vuran Klasik Türk Edebiyatına bakıldığında, bu edebi geleneğin mensupları göçün farklı şekilleri ile ilgili pek çok tecrübeye sahip olmuş, edebî eserlerinde bu tec- rübelerini yansıtmaktan uzak kalmamışlardır. Bu kitapta, klasik şairin göç olgusuna bakışı, göçle ilgili yaşantıları, buna sebep olan durumlar ve sonuçları edebi eserler üzerinden değerlendirilmiştir. Bu kapsamda divanlar başta olmak üzere hecrname, hicretname, gurbetname, firakname, sergüzeştname ve hasbihal gibi türlerde kaleme alınan çeşitli eserler ile eseri elde olmayan şairlerin biyografik kaynaklardan yahut mecmualardan tespit edilen manzumeleri üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır. Umuyoruz ki bu çalışma, göçün başta klasik Türk edebiyatı olmak üzere edebi- yatımızdaki derin izlerini keşfetmenize olanak sağlar ve insanlık tarihi kadar köklü bir môzisi bulunan göç gerçeğinin ve trajedisinin anlaşılmasına katkıda bulunur.