Jansen ve Ankara – Planlar-Yazışmalar

Bu kitapta, erken Cumhuriyet döneminde Ankara'nın imar planlarının hazırlanması ve uygulanması sürecine ışık tutmak amacıyla başkentin fiziksel planlamasını üstlenen Hermann Jansen ve Ankara Şehri İmar Müdürlüğü arasında yapılan yazışmalar, bu yazışmalara konu olan çeşitli ölçeklerdeki planlar, eskiz ve perspektif çizimleri derlenmiştir. Bu kapsamda doğrudan şehircilik ve şehir imarı ile ilgili 77 yazışma okuyucuya sunulmaktadır. Araştırmacılara yararlı olacağı düşüncesiyle, ayrıca plan ve yazışmalardan hareketle konu, kavram, yer ve kişi isimleri dizini üretilmiştir. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Harita ve Plan Belgeleme Birimi ve Berlin Teknik Üniversitesi Mimarlık Müzesi Arşivi'ndeki Jansen planları incelenerek bu yazışmalarda gönderme yapılan planlar ile eşleştirilmiştir. Kitapta yer alan plan ve eskizler çevrimiçi uydu görüntüsü üzerinde coğrafi olarak konumlandırılmış ve etkileşimli olarak erişime sunulmuştur. Diğer yandan yazışmalarda ele alınan yerlerle ilgili o döneme ait fotoğraflar ve hava fotoğrafları o yere ait bilgi vermesi ve imge oluşturması açısından ilgili yazışma ve planlarla eşleştirilmiştir. 1930-1938 yılları arasında geçen yazışmalarda kentin planlaması ve bölgeleme, tarihi kentin korunması, kent yaşamı, kentsel hizmetler ve halk sağlığı, planların uygulanması ve yapılaşma, kent güzelliği ve yapı düzeni önemli kavram ve konular olarak öne çıkmaktadır. Hermann Jansen'in yarışma koşullarını yerine getirirken abartısız ve kentin oluşumunda iktisadi boyutu önemseyen, kentsel mekânın üretiminde sadeliğe ve akılcı çözümlere özen gösteren, bütüne biçim verme kaygısı ve toplumsal yaklaşımı esas alan imar yaklaşımı yazışmalarda ortaya çıkmakta ve bu yaklaşımın Ankara İmar Planı yarışma sonucunun belirlenmesindeki etkileri gözlenmektedir. Öte yandan yazışmalar, Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki zorlu dönem koşulları içinde var olan planlamaya ilkesel bakış ve modern arayışın şehircilik açısından kazandığı anlamları yansıtmaktadır.