İngiltere ile Fransa Arasında Bir Tanzimat Aydını; 1835 Tarihli Resimli Seyyahname

Resimli Seyyahname iyi eğitilmiş donanımlı bir Osmanlı devlet adamının eğitimini ilerletmek için gittiği İngiltere ve Fransa'nın askerlik, diplomasi, eğitim, ekonomi, şehircilik ve teknoloji kurumlarını ve uygulamalarını geniş bir perspektiften anlattığı seyahatname eseridir. Yazar 1835 yılından başlamak üzere bizzat gördüğü yerleri, tecrübe ettiği durumları ve kaynaklardan okuyarak derlediği bilgileri sık sık dönem için çok yeni ve farklı sayılabilecek şekilde resim ve cetvellerle anlatır. Kitabın hazırlanmasında padişaha sunulan ve içinde çok değerli suluboya resim ve cetvellerin bulunduğu eksiksiz elyazması nüsha esas alınmıştır. Yazar, eserinde Osmanlı Devleti'nin çeşitli yönlerini İngiltere ve Fransa'da gördüğü durumlarla mukayese etmiş ve yeni görüşler ortaya koymuştur. Eserde ismini belirtmemiş olsa da yazarın muhtemelen padişaha tavsiyeler sunabilecek seviyede mevki ve eğitime sahip olan ve 1835-1839 yıllarında Cambridge Üniversitesi'nde matematik eğitimi alan Mirliva Mehmed Emin Paşa olduğu anlaşılmaktadır. Kitapta Seyyahname'nin nüshaları, konuları, dil ve üslubu, resim ve cetvelleri değerlendirilmiş, eserin standart Türkçeye çevirisi, çevriyazı metni, sözlüğü ve resimleri ortaya konulmuştur. Tanzimat Fermanının ilanından hemen önce kaleme alınan ve daha önce yayımlanmamış bu önemli kaynağı geniş bir inceleme ve tam metin olarak Seyahat Edebiyatı, Tanzimat Düşüncesi ve Edebi Dili, Modern Türkiye'nin Oluşumu Tarihi, Doğu-Batı Sorunsalı ve 19 Yüzyıl Avrupa Tarihi gibi konulara ilgi duyan araştırmacıların ve meraklı okuyucuların dikkatine sunmaktan büyük mutluluk duyuyoruz.