İhtişamdan Savurganlığa ve Ardından Yoksulluğa

Bu kitap, yazarının uzun yıllar süren tarihçilik deneyimlerinin son evresinde, görgü tanığı olarak, daha doğrusu medyanın, kimi tarihçilerin yansıttığı ve kişisel gözlemlerinin ortak olduğu süreci, 400-500 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'nun içine düştüğü durumu temel alarak imgelemek amacındadır. Üç kıtaya yayılmış, görkemini dünyaya yaymak istemiş, batılı gözlemcilerin övgüyle andıkları kadar olumsuz saydıkları nitelikler taşımış ve devleti içinden gözlemleyenler tarafından düzeninin mükemmeliyeti özlemle kaleme alınmış bir imparatorluktu Osmanlı. Ne var ki ihtişamının zirvesine yükselmiş Ȃl-i Osman Hanedanı'nın ve İslam'ın bayraktarlığını yapmış bir devletin kaosa sürüklendiği, isyanlarla karşılaştığı, savaş ve saray için yapılanlar başta olmak üzere harcamaların ve savurganlıkların çok arttığı ve toplumun yaşam kavgası verdiği de bilinmektedir. Bu süreç, değer yargılarının altüst edildiği, bilimin kenara itildiği bir dönem de olmuştur aynı zamanda; köylünün çiftini bozduğu, pulluğundan tüfek namlusu yaptığı, medrese öğrencilerinin suhte olarak isyan ettikleri de... Üstüne vurgu yapmadan geçilemeyecek hayati bir uyarıyla bitiyor bu kitapçık: Atatürk ve ülküdaşlarının -Osmanlı'dan kalan- ülkeyi emperyalist boyunduruğundan kurtararak yarattıkları Cumhuriyet rejiminin kazanımlarını yok sayan, birikimlerini kenara itmeye çalışanların tarih cehaleti üstüne vurgu yapıyor; daha doğrusu tarihi yörüngesinden saptırarak, sömürgecilerin kurgulamalarına kanarak, komşu bir ülkeye girerek dünya ölçeğinde nadir izleyebileceğimiz bir nüfus patlamasına, kargaşaya, güvensizliğe ve yoksulluk yaşanmasına neden olduklarını vurguluyor. Salih Özbaran'ın Kısa Özgeçmişi ve Yayın Listesi Salih Özbaran: 1940 Turgutlu doğumlu. Manisa Lisesi (1958), İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü ve Yüksek Öğretmen Okulu mezunu (1963). Doktora tezi: Londra Üniversitesi (1969). 1977 yılında doçent, 1982'de profesör oldu. İstanbul Üniversitesinde, Ege ve Dokuz Eylül üniversitelerinde çalıştı (1979- 1998). Cambridge Üniversitesi'nde ziyaretçi profesör olarak dersler verdi, seminerlere katıldı (1999-2000). Yayımlanmış Kitapları: Tarih ve Öğretimi (1992); The Ottoman Response to European Expansion (1994); Tarih, Tarihçi ve Toplum (1997); Güdümlü Tarih (2003); Sınırdaki Osmanlı (2004); Bir Osmanlı Kimliği (2004); Portekizli Seyyahlar (2007); Osmanlı'yı Özlemek ya da Tarih Tasarlamak (2007); Ottoman Expansion towards the Indian Ocean (2009); Geçmişi Güncelleştirmek (2011), Tarihçi Kitabevi; Tarihçilik Zor Zanaat (2015), Tarihçi Kitabevi; Tarihçi ve Doğa (2021), Tarihçi Kitabevi; Osmanlı Aidiyetleri ve Türk Kimliği (2023),Tarihçi Kitabevi Umman'da Kapışan İmparatorluklar; Osmanlı ve Portekiz (2013), Tarihçi Kitabevi; Nehir Söyleşi Tarih Fermanla Yazılmaz: Salih Özbaran, Nehir Söyleşi: Özlem Kumrular (2019), Tarihçi Kitabevi. Bölgesel tarih (Kasaba/Turgutlu) Kitapları Küllerinden Doğan “Kasaba” Turgutlu (2013); Fotoğraflarla Konuşan Kasaba: Turgutlu (2015); Çaldağı: Kasaba'mdaki Darbe (2018); Kasaba Yazıları (2021). Editörlük Yaptığı Kitaplar: Cengiz Orhonlu, Osmanlı İmparatorluğu'nda Şehircilik ve Ulaşım (1984); Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (1995); V. J. Parry, Richard Knolles' History of the Turks (2003); Türk Denizcilik Tarihi 1. cilt, İdris Bostan ile (2009). Çeviri Kitabı David Thomson, Tarihin Amacı (1983). Kitap önizleme