İcra ve İflas Hukukunda Konkordato ve Konkordato Komiserliği

Ekonomi ilminin gereği olarak insanlar ve Devletler tarafından kıt kaynaklar ile sınırsız ihtiyaçlar karşılanmaya çalışıldığı sürece ekonomik krizlerin meydana gelmesi kaçınılmazdır. Bu ekonomik krizlerin işletmeler açısından sonuçlarından birisi de konkordatodur. Avrupa'da, konkordato başlangıçta bir manastırın başkanıyla manastırdaki din adamları arasında yapılan uzlaşmalar için kullanılmış iken, XI. Yüzyıldan itibaren Kilise ile Devlet'in karşılıklı ilişkilerini düzenleyen anlaşmalar için kullanılmıştır. Ülkemizde, 09.06.1932 tarih ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'ndan önce konkordato iflâstan sonra yalnız müflisler tarafından alacaklılara teklif edilen ve taksiratlı sayılacak iflâslarda konkordato bedeli yüzde otuzdan aşağı olmamak kaydıyla alacaklıların kabulü halinde müflisin bütün borçlarına şamil olan cebrî sulh mahiyetinde bir akit olarak bilinirdi. Bugün ise, konkordato, borçlarını, vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan bir borçlunun, Asliye Ticaret Mahkemesinin, Konkordato Projesinin tasdiki ve görevlendirdiği Konkordato Komiseri veya Konkordato Komiserleri Kurulu denetiminde, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için alacaklılar ile yaptığı bir anlaşmadır. Ülkemizde 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununda yapılan değişikliklerle getirilen iflas erteleme müessesesinden beklenilen sonucun sağlanamaması nedeniyle alacaklılar ile borçlunun bir müzakere sonrasında anlaşmaları ve bu anlaşmanın mahkemece tasdikini müteakiben bir Konkordato Komiserince denetlendiği konkordato müessesesi özellikle 2018 ekonomik krizi ile güncel hale gelmiştir. Ancak, aşağıda açıklandığı üzere, gerek yasal düzenlemelerde hukuki boşluklar bulunması, gerekse uygulamaya yönelik ayrıntılı düzenlemelerin yeterli olmaması nedeniyle beklenen sonuçların gerçekleşeceği kuşkuludur. Konu ile ilgili basılı yayınlarda yeterince yer verilmemiş olduğundan uygulayıcılara yönelik yeterli ve gerekli açıklama ve örneklere daha fazla yer verebilmek amacıyla bu çalışma yapılmış ve bu kitapta; icra ve iflas hukukunda konkordatonun yasal düzenlemeleri, gerekçeleri, uygulama örnekleri ve yargı kararları ile Konkordato Komiserlerinin konkordato denetimi nedeniyle görev, yetki ve sorumlulukları ile uygulama örnekleri açıklanmaya ve ilgili mevzuat bir arada sunulmaya çalışılmıştır.