Hurufilik

Hurufilik, Fazlullah tarafından 14 yüzyılın İran'ında kurulmuş ve izleri, eserlerin istinsahı itibarıyla 19 yüzyıla kadar Anadolu ve Balkanlar'da takip edilebilen mistik ve felsefi bir akımdır. Hurufiler, tüm felsefelerini harfler üzerine kurmaları nedeniyle harflerden bir şekilde bahsetmiş olan diğer felsefi-mistik akımlardan ve harfçilerden ayrılırlar. Bu açıdan düşünüldüğünde Hurufilik İslam dünyasında, belki de dünya kültür tarihinde ayrıcalıklı ve eşsiz bir konumdadır. Mevcut harflerin tümü 32 tanedir. Bu harfler yaratılışın temel araçları olmasından ziyade tüm varlığın ve mevcudiyetin temelini oluşturmaktadır. Aynı harfler namaz, oruç, hac, kısacası tüm ibadetlerin temeli ve gayesi olarak görülmüştür. Bu geniş yorum yelpazesinde Hurufiler harfler aracılığıyla İncil ve Tevrat ayetlerini de yorumlamışlardır.