Harf İnkilabı ve Millet Mektepleri; 1928-1935 Kastamonu Örneği

Yazı konusunda ıslahat sorununu ilk ortaya atan ismin Mehmet Münif Paşa (1828-1910) olduğu kabul edilmektedir. 1862 yılında Münif Paşa, yeni kurulmuş olan "Ccmiyet-i İlmiye-i Osmaniyece yaptığı bir konuşmada ilk kez yazı konusunda bir ıslahatın gereğine işaret etmişti. Hemen onun ardından Ahundzâde Fetih Ali tarafından Arap harflerinin ıslahı ve matbaa yazısı konusunda bir ıslahat önerisinde bulunulmuştu. Daha sonra konu hakkında tartışmalar devam etmiş, çeşitli önerilerde bulunulmuş, hatta Birinci Dünya Savaşı yıllarında Enver Paşa tarafından haberleşme konusundaki problemleri gidermek için bir tedbir olarak düşünülen, örnek olabilecek uygulamalara da girişilmiştir. Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra çeşitli alanlarda inkılâp hareketleri gerçekleştirilmiştir. Özelikle uluslararası rakamların kabul edilmesinden sonra, bu durum artık alfabe konusunda gerçekleştirilecek bir inkılâbın habercisi sayılmıştır. 1928 yılında Harf İnkılâbı gerçekleştirilmiş, "Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun" yürürlüğe konulmuştur. Yeni Türk harflerinin kabulü ile alfabenin değiştirilmesi, dil reformu için de bir fırsat sağlamış oldu. Bu fırsatı hayata geçirmek ve gerekli çalışmaları yapmak için bizzat Atatürkün direktifleri ile Türk Dil Kurumu kurulmuştur. İki çalışmada, harf inkılâbının gerçekleştirilmesi ve bir eğilim seferberliği olarak Millet Mektepleri, 1928-1935 yılları arasında Kastamonu örneğinde ele alınmıştır. Çalışmada, çoğunlukla yerel kaynaklar ve bu bağlamda yere! basından elde edilen veriler kullanılmıştır. Hatta Kastamonu basınının çalışmaya başlı başına kaynaklık ettiğini söylemek çok abartılı bir ifade olmaz. Kastamonuda dönem içerisine yayınlanmış olan Açıksöz, Kastamonu, Doğrusöz, Na/.ikter, Güzel İnebolu gazeteleri ile Dilek dergisinden çalışmada yararlanılmıştır.