Günümüz Afganistan Özbek Hikayesi

Afganistan Özbek hikâyeciliği yaklaşık elli yıllık bir geçmişe sahiptir. 1983 yılında Faryab gazetesinde yayımlanmış olan “Elvan Tügün” başlıklı hikâye, Afganistan Özbek hikâyeciliği tarihindeki ilk hikâye olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmaya, 1983- 2023 yılları arasında hikâye yazmış veya yayımlamış olan on üç yazarın otuz hikâyesi dâhil edilmiştir. “Günümüz Afganistan Özbek Hikâyeciliği Üzerine Bir Değerlendirme” yazısından sonra orijinali Arap harfli Özbek alfabesi ile yazılmış olan hikâyeler tarafımızdan Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Bu seçki ile Afganistan'daki Özbek hikâyeciliği hakkında kanaat oluşturulabilecek, belli ölçülerde değerlendirmeler yapılabilecek bir veri tabanı oluşturulduğunu söyleyebiliriz. Hikâyeler genel itibariyle uzun değildir. Konu itibarıyla Afganistan'ın yakın tarihinde yazarların bizzat başlarından geçirdikleri veya şahidi oldukları olayları içermektedir. Ancak az da olsa yaşanabilmesi muhtemel kurgulamalar da görülür. Bilhassa savaş, terör, Taliban, muhaceret, cehalet, geçim sıkıntısı, yoksulluk, kadınların maruz kaldığı haksızlıklar, hak ve özgürlüklerin ihlali gibi toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda yaşanmışlıkları konu edinilir. Afganistan'daki Özbek hikâyeciliği, hâlen gelişme aşamasında olsa da yeni bir edebi cazibe alanı oluşturmuştur. Yazarlar topluma mesaj vermenin yeni ve farklı bir yolu olarak bu edebi formu kullanmakta istekli görülmektedirler. Bu çalışma ile Afganistan Özbek hikâyeciliğinin mevcut durumunu ortaya koymaya çalıştık. Eser, bu yönü ile bir ilk olma özelliğine sahiptir. Genel anlamda Türk dili ve edebiyatına, özel anlamda Afganistan Özbek dili ve edebiyatına az da olsa bir katkımız olduysa kendimizi bahtiyar hissedeceğiz.