Güç Dağıtımı 3 (Enerji Dağıtımı); Dirençler Baralar

Yayınlanan ilk iki kitaptan bağımsız olan bu 3. kitap güç dağıtımında vazgeçilmez malzemeler olan kablolar, örgülü iletkenler ve baralara ayrılmıştır. Kabloların ve baraların da iletken olmalarına karşın, genellikle iletken denince hava hatlarında kullanılan som veya örgülü yalın iletkenler anlaşılır. Kablolar bir veya çok damarlı yalıtık iletkenlerdir. B aralar ise, santrallarda ve transformatör merkezlerinde büyük akımları iletmek için kullanılan daire, dikdörtgen veya profil kesitli yalın çubuklardır. Öğrenciler bir teknik kitabı ele aldıklarında ağırlıklı olarak formüllerin ve örnek problemlerin bulunduğu yerleri okuyorlar ve metinleri üstünkörü geçiyorlar. Bu önemli bir noksanlık olarak görülmelidir. Kablo kesitini doğru olarak hesaplayan öğrencilerden çoğunun YVV kabloyu bile tanımaması, anma gerilimini bilmemesi ve damar sayısını belirleyememesi bu önemli noksanlıktan kaynaklanmaktadır. Metinlere ilginin az olduğu bilindiğinden, kitabın hacminin küçük tutulmasının istenmesine karşın, yine de tanımlara ve açıklamalara oldukça geniş yer vermek zorunda kalınmıştır. Ayrıca, önemli olduğu için kabloların yapım sonrası deneyleri de anlatılmıştır. Bu kitapta yazılanlarla yetinilmeyip, yapımcıların kataloglarının incelenmesi de gereklidir. Konularla ilgili TS laranın yanı sıra Alman ve Amerikan standartlarına da yer verilmiştir. Bunun nedeni, kablolarda Alman, örgülü alüminyum iletkenlerde Amerikan standartlarının Ülkemizde yerleşmiş olmasıdır. Mezun ettiğim öğrencilerimin ve genç mühendislerin yararlanabileceklerini umduğum bu kitapta da yetersiz ve noksan görülen konular bulunursa uyarılmamı bekliyorum. İzmit, 1998 Yetkin Saner 2. Baskı için kitap gözden geçirilerek kimi düzeltmeler, eklemeler ve güncellemeler yapılmıştır. Yapımcıların kataloglarının incelenmesini bir kez daha yineler, kataloglardan bir kütüphane oluşturulmasını ve katalogların sürekli yenilenmesini çok önemsediğim için öneririm. İzmit, 2007 Yetkin Saner İÇİNDEKİLER KABLOLAR Kabloların sınıflandırılması Kablonun anma gerilimi Kablo iletkeni Kablo yalıtkanları Polimerlerde yaşlanma ve nemin etkisi Yalıtıcı kılıflar Metal kılıflar Sarmal bakır iletken Elektrostatik siperler Çelik zırh Tanıtma ipi ve TSE markası Dış kılıf ve damar renkleri Kablo simgeleri Harmonize simgeler Alman kablo simgeleri Kullanma yerlerinin tanmu F-kablolar (Bükülgen kablolar) N-kablolar (İç döşem kabloları) Y-kablolar (Güç kabloları) Özel bükülgen kablolar Özel güç kabloları Kablo kangallan ve makaraları Yapım sonrası muayene ve deneyler Kablo başlıkları ve eklikleri (Kablo garnitürleri) Civatalar, vidalar ve çelik çiviler Dübeller, delici ve kinci matkaplar Kablo kroşeleri Döşem boruları Döşem kanalları Kablo rafları N-kabloların döşenmesi Y-kabloların döşenmesi Kabloların yüklenme akımları Kabloların kısadevre dayanımı Kısa süreli ve aralıklı işletmede yüklenme akımı Kablo döşemlerinin tasarımı Kablolarda çaparız yerinin saptanması Kablo sembolleri Kablo yapımcısı firmalar Problemler ve çözümleri HAVA HATTI İLETKENLERİ İletken malzemeleri Örgülü iletkenlerin yapısı ve yüklenme akımları Hava hattı klemensleri Hava hattı izolatörleri Hava hattı izolatörlerinin seçimi İletkenlerin çekilmesi ve gerilmesi Amerikan tel kesit ölçüsü BARALAR Bara malzemeleri Baraların yüklenme akımları Bara izolatörleri Baraların döşenmesi Baraların yalıtılması Bara kanalları (Bus-barlar) DİRENÇ, ENDÜKTİF DİRENÇ, KAPASİTİF DİRENÇ, YALITKANLIK DİRENCİ DA ve AA direnci Direncin sıcaklıkla değişmesi Kablo bakır iletkeninin direnci Kablolarda I2R güç kaybı İletkeni saran magnetik akı Bir fazlı hatlar Dengeli üç fazlı hatlar Üç fazlı hatların çaprazlanması Örgülü iletkenin saymal yarıçapı Kabloların endüktif direnci Hava hatlarının endüktif direnci Baraların endüktif direnci Problemler ve çözümleri Elektrik alan şiddeti Bir fazlı hatlar Dengeli üç fazlı hatlar Dielektrik kayıpları Yalıtkanlık direnci