FIDIC Güncellenmiş Sarı Kitap (2017) Kapsamında Yüklenicinin Hakları

Uluslararası Müşavir Mühendisler Federasyonu (FIDIC) 2017 yılında “1999 Gökkuşağı Serisi “ olarak bilinen İnşaat Sözleşmesi Koşulları (Kırmızı Kitap), Tesis ve Tasarım-Yapım için Sözleşme Koşulları (Sarı Kitap) ve Tasarım-Tedarik –Yapım/Anahtar Teslimi Sözleşme Koşullarının (Gümüş Kitap) ikinci sürümlerini yayınlamıştır. İkinci sürümler 1999 serisinin temel risk profilini korurken, birçok önemli değişikliği beraberinde getirmiştir. Güncellemeler, standart formlarda açıklığı ve kesinliği hedeflemekle birlikte yeni formların uzun ve karmaşık olduğu gözlenmektedir. Bu kitap, Tesis ve Tasarım-Yapım Sözleşme Koşullarının (“Sarı Kitap”) 2017 sürümünü kullanan yükleniciler için bir rehber olarak tasarlanmıştır. FIDIC Sarı Kitap, tasarım-yapım proje teslim sistemi ve götürü iş usulü üzerine kurgulanmış bir modeldir. Bu nedenle Sarı Kitapta öngörülmüş risk paylaşımı İş sahibinin tasarım sorumluluğunu üstlendiği Kırmızı Kitaptan farklıdır. Kitabımızın ilk dört bölümünde yüklenici haklarının kaynakları ve 2017 baskısındaki önemli değişiklikler gözden geçirilmektedir. Takip eden 5. ve 6. Bölümler genel olarak tasarım-yapım sözleşmelerinin özelliklerine odaklanmakta, Sarı Kitap'ın tasarım-yapım ailesi içindeki yerini incelemekte ve bir tasarım-yapım sözleşmesi olarak Sarı Kitap'ın temel unsurlarını tartışmaktadır. Bölüm 7, Yüklenicinin yeni Sarı Kitap kapsamındaki sorumluluğunun sınırlamalarını ele almaktadır. 8. Bölümde ise finansman maliyetleri, süre uzatımı, maliyet ve maliyet artı kâr, askıya alma veya fesih hakları, itiraz hakları ve örtülü kabul hakları da dahil olmak üzere yüklenicilerin hakları ayrıntılı olarak incelenmektedir. Bölüm 9 yüklenicinin 2017 sürümlerinde talep prosedürlerinin ayrıntılarını açıklamakta, talep hazırlama ve sözleşme yönetimine ilişkin öneriler Bölüm 10 ve 11'de yer almaktadır. Sonuç olarak, bu kitabın yeni FIDIC Sarı Kitap'ın anlaşılmasına katkıda bulunması ve yüklenicilere talep hazırlama ve sözleşme yönetimi konusunda rehberlik sağlaması umulmaktadır. İÇİNDEKİLER KİTAP HAKKINDA III ÖNSÖZ IX 1. GİRİŞ 1 2. YÜKLENİCİ HAKLARININ KAYNAKLARI 5 3. FIDIC SÖZLEŞMELERİNDE YÜKLENİCİ KAVRAMI 13 4. 2017 FIDIC SÜRÜMLERİ VE TEMEL DEĞİŞİKLİKLER 17 4.1. YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER 17 4.2. ALTIN İLKELER 19 4.3. TANIMLANMIŞ TERİMLER VE YORUM 20 4.4. MÜHENDİS 23 4.5. PROJE YÖNETİM ARAÇLARI 23 4.5.1. ZAMAN YÖNETİMİ UYGULAMA VE ARAÇLARI 24 4.5.1.1. Kritik Yol Yöntemi 24 4.5.1.2. Eşzamanlı Gecikmeler 26 4.5.1.3. Hızlandırma 26 4.5.2. İLERLEME RAPORLARI 27 4.5.3. YÜKLENİCİ BELGELERİ 28 4.5.4. KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMA VE ARAÇLARI 29 4.5.5. KAPSAM YÖNETİMİ UYGULAMALARI 31 4.5.6. İLETİŞİM 32 4.5.7. ERKEN UYARI 34 4.5.8. YOL GÖSTERİCİ STANDARTLARA REFERANSLAR 34 4.6. DEĞER MÜHENDİSLİĞİ 36 4.7. UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM SİSTEMİ 37 5. BİR TASARIM-YAPIM SÖZLEŞMESİ OLARAK SARI KİTAP 39 5.1. TASARIM SORUMLULUĞU 39 5.2. PERFORMANS ŞARTNAMELERİ VE İŞ SAHİBİ ŞARTNAMELERİ 41 5.3. AMACA UYGUNLUK 42 5.4. İŞ USULÜ 45 6. SARI KİTAP 2017: TASARIM SORUMLULUĞU VE İŞ USULÜ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 47 6.1. SARI KİTAP 2017 KAPSAMINDA TASARIM SORUMLULUĞU 47 6.2. SARI KİTAP 2017 KAPSAMINDA PERFORMANS ŞARTNAMELERİ VE İŞ SAHİBİ ŞARTNAMELERİ 49 6.2.1. SÖZLEŞME KOŞULLARINDA (GENEL KOŞULLAR) İŞ SAHİBİŞARTNAMELERİNE YAPILAN ATIFLAR 50 6.2.2. ÖZEL KOŞULLAR BÖLÜM B-ÖZEL HÜKÜMLER KAPSAMINDA YER ALAN UYARILAR 54 6.3. SARI KİTAP 2017: AMACA UYGUNLUKLA İLGİLİ DÜZENLEMELER 57 6.4. SARI KİTAP 2017: İŞ USULÜ 58 7. SARI KİTAP 2017: YÜKLENİCİNİN SORUMLULUĞUNUN SINIRLARI 59 7.1. SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI: GENEL 59 7.2. GECİKME TAZMİNATI İLE İLGİLİ SINIRLANDIRMALAR 60 7.3. YÜKLENİCİNİN İŞLERİN BAKIMI İLE İLGİLİ SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN SINIRLANDIRMALAR 61 7.4. FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARINA İLİŞKİN SINIRLANDIRMALAR 62 7.5. KESİN TEMİNATLA İLGİLİ SINIRLANDIRMALAR 62 7.6. KUSUR BİLDİRİM SÜRESİYLE İLGİLİ SINIRLANDIRMALAR 63 8. SARI KİTAP 2017: YÜKLENİCİ HAKLARININ TÜRLERİ 65 8.1. YÜKLENİCİNİN FİNANSMAN MALİYETLERİ İLE İLGİLİ HAKLARI 65 8.2. YÜKLENİCİNİN SÜRE UZATIMI, MALİYET, MALİYET ARTI KÂR HAKLARI 66 8.3. YÜKLENİCİNİN İŞİN ASKIYA ALINMASI VE FESİH İLE İLGİLİ HAKLARI 99 8.4. YÜKLENİCİNİN İTİRAZ HAKLARI 108 8.4.1. MÜHENDİSİN TALİMATINA İTİRAZ HAKKI 109 8.4.2. MÜHENDİSİN DEĞİŞTİRİLMESİNE İTİRAZ HAKKI 109 8.4.3. ATANMIŞ ALT YÜKLENİCİLERE İTİRAZ HAKKI 110 8.4.4. DEĞİŞİKLİKLERE İTİRAZ HAKKI 110 8.5. ÖRTÜLÜ KABUL 111 8.6. YÜKLENİCİYE TANINAN YETKİLER 121 9. YÜKLENİCİNİN TALEPLERİ 123 9.1. TALEP VE UYUŞMAZLIĞIN FARKLARI 123 9.2. TALEBİN OLUŞMASI 124 9.2.1. YÜKLENİCİNİN EK ÖDEME VE/VEYA SÜRE UZATIMI TALEPLERİ 125 9.2.2. YÜKLENİCİNİN DİĞER TALEPLERİ 126 9.3. UYUŞMAZLIKLAR 127 10. TALEBİN KURGULANMASI: TEMEL UNSURLAR 131 10.1. NEDENSELLİK 131 10.2. SÖZLEŞMESEL VE YASAL DAYANAK 132 11. SÖZLEŞME YÖNETİMİNE İLİŞKİN ÖNERİLER 135 EKLER 137 KAYNAKÇA 147 YAZAR HAKKINDA 153