Eşya Hukuku - Giriş, Temel Kavramlar, Genel İlkeler - Cilt I

Prof. Dr. O. Gökhan ANTALYA İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V KISALTMALAR VII BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ – TEMEL KAVRAMLAR – GENEL İLKELER § 1. EŞYA HUKUKUNUN YERİ, KAYNAKLARI VE KONUSU 1 I. EŞYA HUKUKUNUN KAYNAKLARI VE ÖZEL HUKUKTAKİ YERİ 1 A. Genel Olarak 1 B. Eşya Hukukunun Kaynakları 2 1. Temel Kaynaklar 2 a. Anayasa ve Diğer Kamu Kuralları 2 b. Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu 2 c. Özel Kanunlar 5 d. Tüzük ve Yönetmelikler 5 e. Temel Kavramlar ve Eşya Hukukunun Genel İlkeleri 6 2. Tamamlayıcı Kaynaklar 6 a. Örf ve Adet Kuralları 6 b. Hâkimin Yarattığı Hukuk Kuralları 7 3. Yardımcı Kaynaklar 7 a. Doktrin 7 b. Yargı Kararları 8 C. Eşya Hukukunun Malvarlığı Hukukunun Bir Bölümünü Oluşturması 9 D. Eşya Hukukunun Sınırlı Olarak İrade Özerkliğine İmkân Tanıması 10 II. EŞYA HUKUKUNUN KONUSU 11 A. Kişinin Eşya Üzerinde Doğrudan Doğruya Hâkimiyetini Düzenlemesi 11 B. Eşya Üzerindeki Hakkın Kurulmasını ve Sona Ermesini Düzenlemesi 12 C. Eşya Üzerinde Kurulan Hakları ve Bu Hakların Sınırlarını Belirlemesi 13 1. Tipe Bağlılık İlkesi 13 2. Tipin Kapsamının Belirliliği 13 D. Eşya Üzerinde Birden Fazla Hak Sahibi Olan Kişilerin Eşyadan Yararlanmasını ve Onu Yönetimini Düzenlemesi 13 1. Kişilerin Birlikte Mülkiyetinde Bulunan Eşyadan Yararlanılmasını ve Yönetimini Düzenlemesi 14 2. Sınırlı Ayni Hak Sahibinin Yükümlenen Eşya Üzerindeki Yararlanmasını Düzenlemesi 14 § 2. EŞYA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 15 I. EŞYA 15 A. Kavram 15 B. Unsurları 16 1. Kişilik Değerleri Dışında Varlık Olması (Kişilik Dışılık) 16 a. Gerçek Kişinin Bedeni ve Uzuvları 17 b. Bedenden Ayrılan Uzuvlar (Organlar) 17 c. İnsan Cesedi ve Parçası 18 d. Protez 19 e. Üreme Hücreleri veya Embriyo 19 f. Hayvan 22 2. Ekonomik Bir Değeri Olan Tanımlanabilir Belirli Bir Maddi Varlık Olması 24 a. Belirli Maddi Bir Varlık (Belirlilik) 24 aa. Kural 24 bb. İstisnalar 29 aaa. Enerji ve Doğal Güçler 29 bbb. Kanunla Belirlenmiş Bazı Haklar 30 (1). Bağımsız ve Sürekli Haklar 30 (2). Bağımsız Bölümler 30 (3). Başkasına Devredilebilen Hak ve Alacaklar 31 b. Tanımlanabilir Maddi Bir Varlık (Tanımlanabilirilik) 32 aa. Basit Eşya 33 bb. Birleşik Eşya 33 cc. Birlikte Eşya 34 dd. Eşya Topluluğu 34 aaa. Malvarlığı (Hukuki Eşya Birliği) 34 bbb. Fiili Eşya Birliği 36 ccc. Ekonomik Eşya Birliği: Eklenti 36 c. Ekonomik Bir Değeri Olan Maddi Bir Varlık (Ekonomik Değerlilik) 36 3. Maddi Varlık Üzerinde Hukuki Olarak Hâkimiyete Elverişli Olmalı (Edinmeye Elverişlilik) 37 C. Çeşitleri 38 1. Özel Mülkiyete Konu Eşya - Kamu Mülkiyetine Konu Eşya 38 a. Kamu Malları 39 aa. İdarenin Kamu Malları 42 bb. Genel Mallar 43 cc. Kamu Finans Malları 43 b. Diğer Kamu Mülkiyetine Tabi Mallar 44 aa. Yabancı Gerçek Kişilerin Taşınmaz ve Sınırlı Ayni Hak Edinimi 45 bb. Yabancı Ticari Şirketlerin Taşınmaz ve Sınırlı Ayni Hak Edinimi 45 cc. Yabancı Sermayeli Ticari Şirketlerin Taşınmaz ve Sınırlı Ayni Hak Edinimi 47 2. Taşınır Eşya – Taşınmaz Eşya 49 a. Taşınır Eşya 49 b. Taşınmaz Eşya 50 c. Ayrımı 50 3. Misli Eşya - Misli Olmayan Eşya 51 4. Parça Eşya – Çeşit (Cins) Eşya 52 5. Tüketilebilen Eşya – Tüketilemez Eşya 53 6. Bölünebilen Eşya – Bölünemeyen Eşya 55 7. Sahipsiz Eşya 56 II. AYNİ HAK 57 A. Kavram 57 1. Ayni Hak ve Ayni İşlem Tanımı 57 2. Ayni Hakkı Açıklayan Görüşler 57 a. Hâkimiyet Görüşü 58 b. Kişici (Şahısçı) Görüş 58 c. Karma Görüş 58 aa. Genel Olarak 58 bb. Düzenleme Görüşü 59 3. Ayni Hakkın Çifte Yapısal Olgusu 59 a. Eşya Üzerinde Doğrudan Hâkimiyet Vermesi (Amaçsal Olgu) 60 b. Herkese Karşı İleri Sürülebilmesi (Mutlak Hak – Normatif Olgu) 61 B. Niteliği 62 1. Ayni Hakkın Bir – Subjektif- Hak Olması 62 2. Mutlak Hak Niteliğinde Olması (Mutlaklık İlkesi) 63 a. Genel Olarak 63 b. Diğer Haklardan Ayrılması 63 aa. Diğer Mutlak Haklardan 63 bb. Nispi Haktan, Özellikle Alacak Hakkından 64 aaa. Genel Olarak 64 bbb. Ayni Hakkın Alacak Hakkından Farkları 64 ccc. Ayni Hakkı İle Alacak Hakkı Ayrımının Sonuçları 66 (1). Unsurları ve Hakka Etkileri Yönünden 66 (2). Korunması Yönünden 66 (3). İcra-İflas Hukuku Yönünden 67 c. Eşyaya Bağlı Haktan 68 aa. Kavram 68 bb. Niteliği 70 cc. Karakteristik Olguları ve Bunlar Arasındaki İlişki 70 aaa. Eşyaya Bağlı Borç İlişkisinin Nispi Niteliği ve Ayni Olgusu ve Bunlar Arasındaki İlişki 70 (1). Genel Olarak 70 (2). Eşyaya Bağlı Borcun Nispi Niteliği 72 (3). Eşyaya Bağlı Hakkın Nispi Niteliği 72 (a.). Eşya Hukukunun Genel İlkelerinin Uygulanması 72 (b.). Eşyaya Bağlı Borcun Konusunu Olumlu Edim Oluşturması 73 dd. Çeşitleri 73 aaa. Kanundan Doğan Eşyaya Bağlı Borç 73 bbb. Hukuki İşlemden Doğan Eşyaya Bağlı Borç 74 d. Zilyetlikten 75 3. Eşya Üzerindeki Hakkın Ayni Hakkın Diğer Nitelikleri 76 a. Eşya Üzerindeki Hakkın Tipik Yapısının Olması 76 b. Malvarlığı Hakkı Niteliği 76 c. Asli Hak Niteliği 76 d. Ayni hakkın Tekelci (İnhisari) Niteliği 77 4. Çeşitleri 77 a. Ayni Hakkın Kapsamına Göre: Mülkiyet ve Sınırlı Ayni Haklar 77 aa. Genel Olarak 77 bb. Mülkiyet Hakkı ile Sınırlı Ayni Hak Hakları Arasındaki İlişkiye İlişkin Görüşler 78 aaa. Bölünme Görüşü 78 bbb. Yükleme görüşü 79 cc. Tam Hâkimiyet Veren Hak: Mülkiyet 79 dd. Sınırlı Hâkimiyet Veren Haklar: Sınırlı Ayni Haklar 81 aaa. Genel Olarak 81 bbb. Ayni Hakkın Konusuna Göre 81 ccc. Eşya Üzerindeki Yetkiye Göre 81 (1). İrtifak Hakları 82 (a.). Yararlanma Yetkisinin Kapsamı Açısından 82 (aa.). Tam İrtifak Hakları 82 (bb.). Sınırlı İrtifak Hakları 82 (b.). Yararlanma Yetkisinin Tarzı Açısından 83 (aa.). Olumlu İrtifak Hakları 83 (bb.). Olumsuz İrtifaklar 83 (c.). Hak Sahibinin Tayini Açısından 84 (aa.). Kişiye Bağlı İrtifaklar 84 (aaa.). Zorunlu Kişiye Bağlı İrtifaklar 84 (aaaa.). İntifa Hakkı 85 (bbbb.). Oturma Hakkı 85 (bbb.). Kişiye Bağlı Olması Zorunlu Olmayan İrtifaklar 86 (aaaa.). Üst Hakkı 86 (bbbb.). Kaynak Hakkı 87 (bb.). Eşyaya Bağlı İrtifaklar 88 (cc.). Diğer İrtifaklar 89 (2). Rehin Hakları 90 (a.). Taşınmaz Rehni 91 (aa.). İpotek 91 (bb.). İpotekli Borç Senedi 93 (cc.). İrat Senedi 94 (b.). Taşınır Rehni 94 (aa.). Teslime Bağlı Rehin 95 (bb.). Bir Sicile Tescili Zorunlu Olan Rehin 96 (cc.). Hapis Hakkı 97 (3.). Taşınmaz Yükü 98 ddd. Sınırlı Ayni Hakların İçeriğine Göre Çeşitleri: Yararlanma Hakları – Ayni Te