Erzurum Şehrindeki Mezar Taşlarının Kültürel Coğrafya Bakış Açısıyla İncelenmesi

Erzurum, yaklaşık 6000 yıllık geçmişi ve yirmiden fazla medeniyete ev sahipliği yapması sebebi ile kültürel geçmiş açısından son derece zengin bir yerleşmedir. Bölgede hem İlahi hem de batıl dinlere inanan birçok toplum yaşamıştır. Bütün toplumlar kendi kültürünü Erzurum üzerinde uygulamış ve süperempoze bir şekilde gelişen zengin kültürel yapı ortaya çıkmıştır. Kurulduğu tarihten itibaren farklı dinlere mensup topluluklar tarafından yönetilen Erzurum'da, VII. yüzyıldan itibaren Müslüman Arapların bölgeye gelerek fetih hareketlerine başlaması, ardından da XI. yüzyılda Müslüman Türklerin kalıcı olarak yerleşmesi sonucunda son bin yıllık süreçte İslam medeniyetinin çok yoğun bir etkisi ortaya çıkmıştır. XX. yüzyıla kadar Müslüman ve Hristiyan toplulukların bir arada yaşadığı bu topraklarda yaşanan savaşlar ve katliamlardan sonra Hristiyan unsurlar göç etmişler ve Müslüman topluluklar varlıklarını devam ettirmişlerdir. Mezarlıklar ise bu zengin kültürel yapı içerisinde bir medeniyetin köklerinin salındığı tarihi belgeler olarak, gelecek nesillere geçmişi hatırlatmaktadırlar. Erzurum Şehrindeki Mezar Taşlarının Kültürel Coğrafya Bakış Açısıyla İncelenmesi adlı bu çalışmada, öncelikle mezar ve mezar taşı kültürü hakkında çeşitli açıklamalar yapılmaya çalışılmıştır. Ardından Erzurum şehrinin coğrafi özellikleri kısaca ele alınmış ve gerekli bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Takip eden bölümde Erzurum şehrindeki mezar taşlarının birçok farklı özelliği ayrı ayrı değerlendirilmiş ve kültürel coğrafya bakış açısıyla izah edilmesine gayret edilmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise Erzurum şehri ve çevresinde, geçmişte var olan ancak kültürel değerlerin önemini kavrayamamış olan yerel yönetimler yüzünden yok edilen geçmiş ve kültür hakkında bilgiler verilmiştir.