Emani Divanı

16. yüzyılda Türklerin yaşadığı alanların batı kısmında Oğuz Türkçesi, doğu kısmında ise Çağatay Türkçesi kullanılıyordu. Ancak Çağatay Türkçesiyle yazan edipler Oğuz Türkçesinden, Oğuz Türkçesiyle yazan edipler de Çağatay Türkçesinden etkilenmiştir. Özellikle coğrafya olarak tam orta sayılabilecek Doğu Anadolu ve Azerbaycan'da yaşamış bazı şairlerin dillerinde Çağatay Türkçesinin izi yoğun bir şekilde görülmektedir. Bu saha Çağatay Türkçesiyle divan tertip eden şairlerden biri de Muhammed Beg (Emani)'dir. Elinizdeki bu kitap Muhammed Beg (Emani)'in Türkçe divanı üzerinedir. Türkçe divan aslında iki bölümden oluşmaktadır. İlki eski Türk edebiyatı nazım türlerinin bulunduğu bölüm, diğeri ise Türk halk edebiyatı nazım türlerinin bulunduğu bölümdür. Arap harfli yazmada her iki kısım için de başlık yapılmış, ayrı bir bölüm olduğu orada da gösterilmiştir. Ancak biz, Muhammed Beg'in dilinin ve şiirinin tamamının bir arada görülebilmesi amacıyla çalışmamızda ayırmayı uygun bulmadık. Ancak Emani'nin eserinin sonunda bulunan ve alışılmış divan tertibinde karşılaşılmayan manzum hikayeler metin kısmına alınmamıştır.