Dijital Nesneler, Dijital Özneler;Büyük Veri Çağında Kapitalizm, Emek ve Siyaset Üzerine Disiplinlerarası Yaklaşımlar

NotaBene Bilişim: "Dijital yeni dünya" meta formunun hâkimiyetini geliştirirken dehşetengiz bir bulaşma ve yayılma kapasitesi sergiliyor. Fiziksel çitler zihinsellere karışıyor, veri başka bir "değer" kazanıyor, zekânın yapayı farklı sömürü ve tahakküm biçimleri yaratıyor. Tarla, fabrika derken şimdi ev, ulaşım, sokak... her an, her yerdeki mevcudiyetimiz çalışma hayatına ve bütün “yaşam” işe dönüşüyor. Farklılaşan bu dünyayı anlamak, devrimci bir pratik ihtiyacı kadar düşünsel bir zırhlanmayı da gerektiriyor. NotaBene Bilişim dizisi işte tam da söz konusu "zırh"ı oluşturmak için ekonomi politiğin eleştirisi hattını temel alarak farklı patikaları keşfetmeye ve oluşturmaya çalışıyor, çağırıyor. “Dijital” sözcüğünün hayatımızda kapladığı yer arttıkça ortaya çıkan yeni kavramlara (ve tartışma hatlarına) yetişmek ayrı bir maharet istiyor. “Büyük Veri”, “Dijital Emek”, “Dijital Siyaset” son yıllarda ortaya çıkan efsunlu kavramlarından birkaçı. Her biri neredeyse kendilerine atfedilen tüm anlamları absorbe edebilen birer “kara delik”. Kimilerine göre “dijital devrim”in alt sekmeleri; öğrenme, bilme ve algılama biçimlerimizde birer kopuş, güçleriyle bizleri de içine alan birer yeni oluş halleri. Kimileri için ise denetim, gözetim, sömürü ve tahakkümün günümüz versiyonları... Haliyle bu müphem kavramların ne olduğunu ortaya koymak sadece teknik bir çabadan fazlasını gerektiriyor. Dijital Nesneler ve Dijital Özneler bu anlamıyla kuvvetli bir sis perdesi aralayıcı. Bizlere olanaklar, sınırlar ve ideolojiler zemininde disiplinler arası tartışmalar sunarken yeni ufuklara dair de ilham verici bir yol gösterici. Diyar Saraçoğlu