Değirmen

Kitabın birinci kısmında yer alan bu romantik hikayeler; Değirmen (1929), Kurtarılamayan Şaheser (1929), Viyolonsel (1928), Birdenbire Sönen Kandilin Hikayesi (1929) ve de üçüncü kısımda yer alan Bir Cinayetin Sebebi (1927), Bir Siyah Fanila İçin (1927) 1926-1929 yılları arasında yazılmışlardır. Bu hikayeler, çoğunlukla olağanüstü ve hayal ürünü birtakım olaylara dayanır. Henüz toplumsal ve gerçekçi bir eğilimde olmayan bu hikayelerde dil, nispeten sadedir; anlatım ise şairane ve süslüdür. Değirmen'in ikinci kısmında bulunan Bir Delikanlının Hikayesi (1930), Bir Gemici Hikayesi (1930), Bir Orman Hikayesi (1930), Kazlar (1933), Bir Firar (1933), Kanal (1934), Candarma Bekir (1934), Sarhoş (1933) adlı hikayeler ile üçüncü kısımda yer alan Komik-i Şehir (1928) adlı hikayede hayalden gerçeğe, kişiselden toplumsala, olağanüstünden olağana doğru bir kayış görülür. Bu hikayeler yazarın ustalık dönemi diye adlandırabileceğimiz 1930 yılı sonrası hikayelerini kapsar. İçlerinden sadece Komik-i Şehir 1928 yılında kaleme alınmıştır. Yazarın küçük insanların yaşamlarına ayna tutma eğilimi bu hikayelerde kendini göstermeye başlar. - Asım Bezirci