Canzoniere

Francesco Petrarca'nın (1304-1374) 1330'lu yılların başında yazmaya başladığı Canzoniere, Rönesans şiirine yön veren büyük şairin İtalyanca kaleme aldığı en önemli derlemelerinden biridir. Avrupa'da eskimiş Ortaçağ biçimlerinin terk edilip özellikle sone gibi İtalyan biçimlerinin benimsenmesinde önemli bir payı olan bu lirik şiirler, birçok şaire Antikçağ edebiyatının sunduğu zenginlikleri kendi dilinde gerçekleştirme umudu vermiştir. Canzoniere Petrarca'nın aşkı ölümsüzleştirme çabası üzerine kuruludur, şiirlerde her şey, bütün doğa betimleri ve tanımlanan her duygu, anımsanan ve yaşanan her olay sevileni yücelten düşsel bir düzlemde aktarılır. Ancak böylesi geleneksel izlekleri bile, klasik tarzla yeni şiir biçimlerini harmanlayarak son derece özgün bir üslupla işler Petrarca. Okur bu şiirlerde aşkın her biçimine rastlayacak, erdem, tapınma ve tensellik olarak aşkın; umut, korku ve tutsaklık olarak aşkın anıştırmalı bir üslupla, çağrışımlarla, olağanüstü bir duyarlık ve ifade zenginliğiyle betimlendiğini görecektir. Aşk şairinin işlevini ve amacını da soruşturur Petrarca lirik şiirlerinde, biçimsel ustalığını, şairlik bilincini ve teknik donanımını da bu yolla sergiler. Kemal Atakay'ın titiz çevirisiyle sunduğumuz bu başyapıt; Petrarca'nın şiir anlayışını irdeleyen Giriş yazısıyla, şiirlere geniş açıklamalar getiren notları ve sağlam kaynakçasıyla şiirseverler için vazgeçilmez bir başvuru kaynağı, bir temel kitap oluşturacaktır. (İç Kapak) Tadımlık PETRARCANIN YAŞAMI VE YAPITLARI 1304 20 Temmuz günü Arezzoda dünyaya gelir. Babası Noter Ser Petracco di Parenzo; annesi Eletta Canigianidir. Beyaz Guelfolardan ve Dantenin dostu olan baba Petracco 1302de Floransadan sürgün edilmiş, bağımsız küçük bir devletin başkenti olan Arezzoya sığınmıştır. 1305 Francesco ve annesi Incisa Valdarnoya taşınırlar; 1311 yılına kadar burada yaşayacaklardır. 1307 Kardeşi Gherardo dünyaya gelir. 1311 Baba Petracco, Floransadan sürgün edilenlerin, İtalyaya bir sefer düzenleyen Kral VII. Heinrich sayesinde şehirlerine geri dönebileceklerini umarak ailesiyle birlikte Pisaya taşınır. 1312 VII. Heinriche bağlanan umutlar boşa çıkınca, Petracco papalığın yeni merkezi Avignonda, Papa V. Clemensin papalık sarayında yaşamaya karar verir; ailesi ise Avignona yaklaşık yirmi kilometre uzaklıktaki Carpentrasa yerleşir. Genç Petrarca, dönemin seçkin hocalarından Convenevole da Pratodan dilbilgisi dersleri alır. 1316 Petrarca, Montpellier Üniversitesinde hukuk öğrenimine başlar; ama klasik kültüre olan ilgisi çok daha yoğundur. 1318/1319 Annesi Eletta ölür. Petrarca ilk şiirini Latince bir eleji yazar.