Çağdaş Türk Yazı Dilleri 2; Güneydoğu - Karluk Grubu

Türkçe, çeşitli lehçeler halinde değişik Türk toplulukları tarafından konuşulan dilin ortak adıdır. Türk dilinin çağdaş lehçelerinin bir bölümü sadece konuşma dili iken, bir bölümü hem konuşma hem yazı dilidir. Türk dilinin tarihi ve çağdaş lehçeleri, birçok kişi tarafından incelenmiş ve çok değişik şekillerde tasnif edilmiştir. Çağdaş Türk lehçelerini uzak ve yakın lehçeler olarak iki ana gruba ayırmak mümkündür. Uzak lehçeler, Türkçe, Çuvaşça, Yakutça ve Halaçça'dan oluşur. Yakın lehçelerin tamamına yakını Türkçe kolu içinde yer alır. Türk dilinin yakın lehçeleri kendi içinde dört alt gruba ayrılır ve Güneybatı/ Oğuz grubu, Güneydoğu/Karluk grubu, Kuzeybatı/ Kıpçak grubu ve Kuzeydoğu grubundan oluşur. Bu eserde, Çuvaşça, Yakutça ve Halaçça dışında kalan ve Türkçe grubu içinde yer alan Türk dilinin çağdaş yazı dilleri ele alınmıştır. Türkçe kolu içinde yer alan dört alt grubun her biri ayrı bir kitapta yer almakla birlikte, aslında bu dört kitap birbirinin devamı niteliğindedir. Dört kitabın ikincisi olan elinizdeki eser, Çağdaş Türk Yazı Dilleri-2 adını taşımaktadır. Kitabın alt başlığı ise, Güneydoğu/ Karluk Grubu Türk Lehçeleri'dir. Bu kitapta, Güneydoğu/ Karluk grubu Türk yazı dillerini oluşturan Özbek Türkçesi ile Yeni Uygur Türkçesi ele alınmıştır. Eserde öncelikle Karluklar, Karluk Türkçesi ve Karluk Türkçesinin Türk lehçeleri arasındaki yeri hakkında bilgiler verilmiş ve bir Lehçe tasnifi tablosu ile yararlanılan kaynaklar listesi eklenmiştir. Gramer bölümünde, önce her bir lehçenin adı, lehçeyi konuşan topluluğun kısa tarihi, edebiyatı ve söz konusu lehçenin konuşulduğu ülke hakkında bilgiler verilmiş daha sonra gramer incelemesi yapılmıştır. Her gramer bölümünün sonunda ilgili yazı dilinin alfabesi ve söz konusu alfabeyle yazılmış metin örnekleri ile bu bölümün yazılması sırasında yararlanılan kaynakların listesi yer almaktadır. Çağdaş Türk Yazı Dilleri (1,2,3,4) serisi, öncelikle Türk Dili ve Edebiyatı, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi ile Türkçe Eğitimi Bölümlerinde okuyan öğrencilerin el kitabı olacaktır. Çağdaş Türk yazı dilleri, öğretim elemanları için yardımcı ders kitabı olabileceği gibi, bu dilleri öğrenmek isteyen genel okuyucunun ihtiyaçlarına da cevap verebilecek bir kaynaktır.