Çağdaş Siyasal İdeolojiler'de; Kuram – Yöntem – Güncel Yaklaşımlar

Ansiklopedik tanımı itibariyle ideoloji, "Siyasi veya toplumsal bir doktrin meydana getiren ve bir hükümetin, bir partinin, bir sosyal sınıfın vb. hareketlerine yön veren düşünce ve görüşler sistemi" şeklindedir. İngiliz solunun ünlü kalemi Hall, "İdeoloji, sağduyuyu ‘kendiliğinden' ideolojik ve bilinçdışı hale getirir. Nesnelerin niteliğini sağduyuyla öğrenemezsiniz: Sadece varolanlar arasında nereye uyabileceğini anlayabilirsiniz. Onu, kendi öncülleri ve varsayımlarının görünüşteki saydamlığı tarafından görünmez kılan bir ortam olarak yapılandıran şey, bu garantiye alınmış olma niteliğidir" açıklamasını getirmektedir (DICK, 1998: 17). İdeolojiye dönüldüğünde ele alınan kuramın bir temsil sistemi olduğu rahatlıkla anlaşılacaktır. Althusser bu temsil biçiminin bilinçle bir ilgisi olmadığını ve algılanıp kullanılan nesneler vasıtasıyla insanları farkında olmadıkları bir süreç çerçevesinde etkilediğine inanır. Elinizdeki kitap, genelde "fikirler demeti" olarak anlaşılan ideoloji kavramını, farklı boyutlar ekseninde tartışmak için hazırlanmıştır. Önce ideoloji - hegemonya - karşıt hegemonya, tahakküm / direniş sistemlerinin açıklandığı ilk iki kısımdan sonra, her siyasal ideolojiyi kendi özgün yaklaşımı içerisinde irdelemektedir. Sırasıyla en eski ideoloji olma özelliğini taşıyan liberalizmden başlayan eser, daha sonra muhafazakarlık / Türk muhafazakarlığı, faşizm / Nasyonal Sosyalizm gibi bölümleri içererek, milliyetçilik, sosyalizm - komünizm, sosyal demokrasi tartışmalarına ışık tutuyor. Faşizm - milliyetçilik tezleri ontolojik olarak birbirinden ayrıldığı gibi sosyalizm - Avrupa Komünizmi ve Ortodoks Marxist kuram da en ince ayrıntısına dek evreleriyle birlikte tanımlanıyor. Kemalizm'in özgün bir "üçüncü yol" ideolojisi şeklinde ele alındığı kitabın son kısımlarında siyasal ideolojiler bahsinin güncel konularını oluşturan, küreselleşme - karşıt küreselleşme, çok-kültürlülük, etnisite - kimlik - bağımlılık paradigmaları - çevreci hareketler - sanal ağ kaynaklı siyasal eylem kalıpları - LGBT topluluklarının siyasal eylem ve davranışları - politik tutumları gibi çağcıl konulara ışık tutuluyor. Bir ders kitabı olmasının yanı sıra siyaset - ideoloji - siyasal / sosyal konumlar üzerinde kafa yoranlar için el kitabı niteliğinde olma iddiasındaki "Çağdaş Siyasal İdeolojiler'de Kuram - Yöntem - Güncel Tartışmalar"ı ilgiyle okuyacaksınız.