Bir İhtilalcinin Serüvenleri; Doğmayan Hürriyet ve Yarıda Kalan İhtilal

Yakın tarihin bilinmeyen yönlerine ışık tutan iki kitabı bir arada sunuyoruz: ilk kitap, Alpay Kabacalı'nın İkinci Meşrutiyet sonrasındaki siyasal olayları ve bunlara katılmış olan Hasan Amca'nın (o dönemdeki adıyla (Çerkes Hasan) yaşamını konu alan ve bir solukta okunan incelemesi: Öyle bir yaşam ki, Burhan Felek'in deyişiyle, yanında, Fransız gerillacısı Debray'nin hayatı çocuk oyuncağı gibi kalır... İkinci kitap ise, Hasan Amca'nın ilk kez 1958'de yayımlanan ve geniş yankılar uyandran Doğmayan Hürriyet'i, bu yankılara bakarak ' bir devrin içyüzü 'nü yansıtan Doğmayan Hürriyet için, sağcısından solcusuna tüm yazarların 'değeri' üzerinde birleştikleri önemli bir yapıttır, diyebiliriz: 'Doğmayan Hürriyet, Türk tarihinde acı hakikatleri korkmadan söyleyen bir eserdir. Meşrutiyet devrini, hatta bugünün rejim bocalamalarını anlamak isteyenler bu ihtilâl tarihini okumalıdırlar' (Burhan Felek, Cumhuriyet, 24.6.1958) 'Tarihimizin en facialı devrini ve koca Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışını anlatan pek değerli ve ibret verici bir eserdir.' (Kadircan Kaflı, Tercüman, 28.7.1958) 'Kitabın tesiri altında bulunmaktayım.' (Ahmet Emin Yalman, Vatan, 14.8.1958) 'Kitabı tarihe, hele yakın tarihimize meraklı olan okuyucularıma salık veririm' (Yaşar Tellidede -Melih Cevdet Anday-, Tercüman, 27.9.1958) 'Tarihimizin bir dönüm noktası, bir geçit devresi etrafındaki yanlış düşüncelerimizi, batıl inanışlarımızı silip süpürüroyor.' (Hikmet Engin, Yeni Gazete, 19.12.1958) 'Bir evrenin hikâyesi bu kitapta herhalde dikkat ve ibretle okunmaya değer.' (Sami N. Özerdim,Türk Dili, 1.7.1959) 'Hasan Amca'nın Doğmayan Hürriyet adlı değerli kitabı...' Aziz Nesin, Türk Dili, Temmuz 1974) 'Genç neslin, Hasan Amca'nın bu kitabını mutlaka okuması gerek.' (Hasan Pulur, Milliyet, 16.11.1989)