Bilgi Çağında Kamu Yönetiminin Denetimi

Her nerede yönetim faaliyetinden bahsediliyorsa, onun unsuru olan denetim de kaçınılmazdır. Denetim olmaz ise yönetim sürecinde belirlenen amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığının ve hangi aşamada olunduğunun belirlenmesi mümkün olmaz. Denetim mekanizmaları olmayan herhangi bir örgüt ve sistem, alt sistemler ve birimler arasındaki uyumu sağlayamaz ve bütünlüğünü yitirir ve dağılır. Günümüzde başta kamu yönetimi olmak üzere her türden yönetim süreçlerinin karmaşıklaştığı da göz önüne alındığında denetimin işlevi daha da önem kazanmaktadır. Demokratik sistemlerde yönetimin meşruluğu, yönetilenlerin rızasına dayalıdır. Siyasi yöneticilerin seçimle işbaşına gelmeleri ve halka hesap verme sorumluluğunda olmaları demokrasinin temel gereklerindendir. Modern toplumların varlıklarını sürdürebilmeleri günümüzde ancak bürokratik örgütlere sahip olmaları ile mümkündür. Kamu bürokrasileri modern toplumların varlıklarını sürdürebilmeleri için yaşamsal önemde olan hizmet ve fonksiyonları gerçekleştirmektedirler. Kamu yönetimi bu işlevlerini yerine getirebilmek için kamu gücüyle donatılmıştır. Bunun yanında bilgi ve uzmanlık, hiyerarşik yapılanma, daimilik ve benzeri güç kaynakları ile kudretleri daha artmıştır. Öte yandan bürokratik örgütlerin güç elde etme ve siyasi egemenliğin kullanımına nüfuz etme eğilimleri kamu yönetiminin denetlenmesini gerekli kılan diğer faktördür. İçinde bulunduğumuz bilgi çağında kamu yönetiminde gittikçe yaygınlaşan ve e-devlet olarak bilinen, kamu yönetiminde bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızla yaygınlaşması onu daha da güçlendirmiş, karmaşıklaştırmış yönetilmesini daha da zorlaştırmıştır. Kamu yönetiminin artan kapasitesi toplumu en gündelik yaşam detaylarına kadar kendisine bağımlı hale getirmiştir. Bu durum bürokrasinin denetlenmesini daha önemli kıldığı gibi, eski klasik denetim yöntem ve yaklaşımları gelişen kamu yönetimi karşısında yetersiz kalmıştır. Kamu yönetiminde yeni yaklaşımların benimsenmesiyle birlikte denetimde de günün gereklerine hitap eden yeni yaklaşımlar ortaya açıkmış ve kamu yönetiminin denetimi alanı, bu yeni anlayışla düzenlenmeye başlamıştır. Öte yandan kamu yönetiminde bilgi iletişim teknolojilerinin kullanımına paralel olarak yönetimin denetlenmesinde de bilgi iletişim teknolojilerinin kullanılmaya başlaması, denetimin etkinliği, hızlılığı ve özellikle katılımcı yönetim yaklaşımı çerçevesinde idarenin denetimine vatandaş katılımını da daha önce görülmemiş derece arttırmıştır. Denetim, yönetimin altı bileşeninden biridir. Günümüzde mo-dern devletin gelişmesiyle kamu yönetiminin faaliyetleri ve yapısı da gittikçe önem kazanmaktadır. Devletin klasik görevleri dışında gittikçe yeni görevler üstlenmesi, toplumu gittikçe daha fazla kamu yönetiminin hizmet ve faaliyetlerine bağlı kılmaktadır. Devletin gittikçe büyüyen örgütsel yapısı ve genişleyen hizmet alanının denetimi de önem kazanmaktadır. Denetim, yönetim sürecinde yönetimin amacına ulaşıp ulaşmadığını, hangi düzeyde olduğunu ve yönetimin güvenilirliğini belirlemek amacındadır. Denetim unsuru olmadan yönetim sürecinin devam etmesi, amacından sapmaması veya açmazlara saplanması kaçınılmazdır. Bu çalışmada Türk kamu yönetiminin denetim boyutunun incelenmesi; denetim açısından eksik, hata ve zafiyetlerinin tespiti, bilişim teknolojilerinin kullanımı ve daha etkili bir yönetim için denetim odaklı öneriler geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde denetim ve yönetim gibi temel teorik kavramsal çerçevenin açıklaması ve tarihi gelişimi açıklanmıştır. İkinci bölümde denetim türleri ve kamu yönetiminde kullanılan denetim yöntemleri incelenmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise Tük Kamu yönetiminde denetimin genel değerlendirmesi yapılıp, denetimde bilgi ve iletişim teknolojileri uygulamaları incelenmiş; tespit ve öneriler geliştirilmiştir.