Arap Edebiyatı Tarihi - IV Abbasiler Dönemi; (132-750/656-1258)

Elinizdeki bu çalışma, daha önce tarafımızdan hazırlanan ve Arap Edebiyatının İslâm öncesi devresinin incelendiği Arap Edebiyatı Tarihi-I Câhiliye Dönemi; Hz. Peygamber'in Mekke'den Medine'ye hicretinin ve Hz. Muâviye'nin Şam'da halifeliğini ilan edişinin esas alındığı m. 622-661 yılları arasını kapsayan dönemin incelendiği Arap Edebiyatı Tarihi-II Sadru'l-İslâm Dönemi ve Hz. Muâviye'nin Şam'da halifeliğini ilan edişi ile Emevilerin yıkılıp yerine Abbâsî yönetiminin kuruluşunun esas alındığı m. 661-750 yılları arasını kapsayan dönemin edebiyatının incelendiği Arap Edebiyatı Tarihi-III Emeviler Dönemi adlı çalışmaların devamı olup, bu çalışmada Arap Edebiyatının, Abbâsîler dönemi adı verilen ve yaklaşık beş asrı kapsayan süreçteki durumu incelenmiştir. Doğuda Emeviler Döneminin bitişiyle başlayan ve gerçekten İslâm dünyasında edebî, bilimsel, kültürel, sosyal ve akla gelebilecek her alanda adeta bir dönüm ve değişim noktasının başlangıcını oluşturan ve sona ermesiyle yine adeta İslâm dünyasının en azından Doğu'da çöküşe geçtiği söylenen bu dönemin edebî hayatını incelemek amacıyla yapılan bu çalışma hazırlanırken, kaynakçada görüleceği gibi, ana kaynaklar ve ikincil kaynaklar yanında DİA=Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisinde yayınlanan maddelerden de istifade edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, gerek Doğu Dilleri ve Edebiyatları/Arap Dili ve Edebiyatı ya da Arap Dili ve Belâgatı alanında öğrenim gören Lisans ve Lisansüstü Eğitim öğrencilerine, gerek Arap Dili ve Edebiyatı, Arap Dili ve Belâgatı alanına ilgi duyan okuyuculara başlangıcından bitişine kadar Abbâsîler Dönemini içine alan, Türkçe yazılmış bir Arap Edebiyatı Tarihi sunmaktır. İçindekiler kısmından da anlaşılacağı gibi, son Emevî Halifesi II. Mervân'ın ortadan kaldırılışını müteakip Abbâsîlerin Ebu'l-Abbâs es-Seffâh liderliğinde iktidara gelmesinden sonra meydana gelen siyasi, sosyal ve kültürel olaylara bağlı olarak gelişen ve bir takım değişmelere uğrayan Arap Edebiyatının ele alındığı çalışma, Abbâsîlerin kuruluşundan yıkılışına kadarki yaklaşık beş asırlık bir dönemin tarihî, siyasî, sosyal, dinî ve kültürel ortamının incelendiği bir Giriş'ten sonra, Şiir, Nesir ve Abbasiler Döneminde İlmî Etkinlikler olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde şiir, geleneksel türler ve yeni ortaya çıkan türler olmak üzere, mümkün olan her yönüyle ele alınıp işlenmiş ve her şiir türü örneklendirilerek Türkçeye çevirisi yapılmıştır. İkinci bölümde ise hitâbet, kitâbet, makâme, vasiyyetler ve tevkî'ât gibi türleriyle nesir incelenmiş, burada da verilen örneklerin tamamı Türkçeye çevrilmiştir. Üçüncü bölümde ise, Gramer çalışmaları ile Lügatçilik başta olmak üzere, Dînî İlimler ve Lisânî İlimler başlıkları altında, Edebiyat tarihi konulu bir çalışma için geniş sayılabilecek bir şekilde, dönemin bilimsel etkinlikleri incelenmeye çalışılmıştır.