Anabasis; On Binlerin Dönüşü

MÖ 400 yıllarında, Hellen Tarihçi Ksenephon (Xenophon) tarafından kaleme alınan düzyazı eserdir. On Binlerin Dönüşü adıyla da bilinen eser, Ksenophonun da içinde bulunduğu on bin civarında Yunan askerinin ülkelerine dönüş hikayesini anlatır. Yürümek, ilerlemek, tırmanmak gibi anlamlara gelen ve kitaba da adını veren Anabasis, bu on bin civarındaki askerin Cyrusun önderliğinde savaşa giderken yaşadıklarıyla başlar ve yapılan savaş sonrasında ortada kalan ve Persler tarafından adeta ölüme gönderilen bu askerlerin kader ağlarının nasıl örüldüğüyle devam eder. Anadoludan Mezopotmayaya, oradan da kuzeye Karadeniz taraflarına, doğudan batıya, şimdiki İstanbula kadar tüm toprakları kat eden bu ordunun amacı vatanlarına dönebilmektir. Kardeşi II. Artakserkesi devirerek Pers tahtına oturmayı planlayan Cyrusun bu paralı askerleri, mağlubiyetten sonra binbir güçlükle yollarına devam edebileceklerdir. Zorlu dağları aştıkları ve hep bir tırmanış içerisinde olduklarından, Ksenophon, eserine Anabasis adını uygun görmüş, bir bakıma yapılan yolculuğun zorluğu anlatılmak istenmiştir. Antik Çağın en önemli eserlerinden biri olan Anabasis, o dönemin Anadolu kültürü ve medeniyeti hakkında da önemli bilgiler vermektedir. Askerlerin izlediği yollar üzerinden, bölgelerin tarihleri ve coğrafyaları hakkında da önemli detaylar sunulmaktadır. Genel olarak politika, savaş ve savaş sanatı üzerine de çıkarımların rahatlıkla yapılabileceği bu çalışma, İngilizceden özgün çevirisiyle sunulmuştur. Yazar Ksenophon, bir ara ordunun başına geçtiği kısımlarda, olayları anlatırken hem askerî dehasını, hem kendi kişisel özelliklerini, hem de dönem insanının psikolojik, sosyolojik ve ahlaki yapısını çok güzel şekilde anlatmaktadır.