20. Yüzyılda Türkiye-Batı İlişkileri

Türk tarih ve siyaset bilimi literatüründe “Batı” kavramının tanımı ve sınırları ile ilgili farklı yorumlar bulunmaktadır. Bu eserde Türkiye merkezli bir perspektif ile bakıldığında Batı olarak Avrupa ve Amerika'yı kapsayan bir alan dikkate alınmıştır. Türklerin Batı dünyası ile münasebetleri çok eski tarihlere dayanmaktadır. Bununla birlikte Anadolu coğrafyasının yurt edinilişi ile ilişkilerin sıklık ve seviyesi üst düzey bir noktaya gelmiştir. Osmanlı Devleti'nin erken dönemlerinde Balkan coğrafyasından hareketle Viyana sınırlarına kadar fetihler gerçekleştirilmiş; siyasi, sosyal ve ekonomik münasebetler tesis edilmiştir. Osmanlı Devleti'nin duraklama ve gerileme döneminde ise Batı dünyasının emperyalist yüzüyle mücadele edilmesine karşın Batı, ileri bir medeniyet olarak görülmüş ve pek çok alanda Batı model alınarak reformlar gerçekleştirilmiştir. Bu durum Türkiye Cumhuriyeti döneminde de sürdürülmüştür. Özellikle yeni yönetimin tanınma isteği ve Batıyla yakınlaşma çabaları diplomatik gelişmelerin daha yoğun olarak yaşanmasına vesile olmuştur. Coğrafi olarak Avrupa'nın merkezinde yer almasa da Türkiye, Batı dünyasının bir parçası olarak kendisini görmüş; kurulan askerî, siyasî, ekonomik ve sosyal organizasyonlara katılmayı bir zorunluluk olarak kabul etmiş ve bu görüşü bir dış politika felsefesi olarak algılamıştır. Bu anlamda 20. yüzyılın Türkiye'nin Batı dünyası ile ilişkilerinin ivme kazandığı bir dönem olduğunu söyleyebiliriz. 20. yüzyılda Türkiye-Batı ilişkilerini temel alan bu çalışmanın hazırlanmasında ele alınan ülkenin tarihine ve Osmanlı dönemindeki ilişkilerine anahatlarıyla değinilmeye çalışılmıştır. Ardından tarihsel süreç dikkate alınarak 20. yüzyılda ele alınan ülkenin Türkiye ile ilişkilerine temas edilmiştir. Bölümlerin oluşturulmasında konu ile ilgili yerli ve yabancı kaynakların yanında arşiv kaynakları, meclis tutanakları, resmî ve özel süreli yayınlar gibi kaynaklardan da istifade edilmiştir. 30 yazar tarafından kaleme alınan 26 bölümden oluşan eser, Batı dünyasıyla ilişkiler konusunda güncel araştırmaları ihtiva etmektedir. Bu eserin hazırlanmasında sahasında uzman olan çok değerli araştırmacıların destek ve katkılarından istifade edilmiştir. Özellikle Batılı ülkelerle askeri, siyasi ve politik ilişkiler üzerine bilimsel çalışmalar ve araştırmalar yapmış araştırmacılar bu çalışmada yer almıştır. “20.Yüzyılda Türkiye-Batı İlişkileri” isimli bu çalışmamızın hazırlanmasına katkı sunan kıymetli araştırmacılara ve çalışmanın yayınlanmasında emeği geçen yayınevi çalışanlarına şükranlarımızı sunarız.